Η πρώτη οφθαλμολογική εξέταση του παιδιού γίνεται αμέσως μετά τη γέννησή του, με σκοπό να ελεγχθεί και να ανιχνευθεί οτιδήποτε μπορεί να καθυστερήσει ή να δημιουργήσει προβλήματα στην ομαλή εξέλιξη της όρασης. Αν διαπιστωθεί πρόβλημα, η αντιμετώπισή του και το πρόγραμμα των επόμενων επισκέψεων καθορίζονται από τον οφθαλμίατρο. Αν όλα είναι φυσιολογικά, τότε η επόμενη εξέταση μπορεί να γίνει όταν το παιδί θα μπορεί να περιγράφει σύμβολα και αντικείμενα, στην ηλικία δηλαδή των 3 έως 3½ ετών. Ο τακτικός οφθαλμολογικός έλεγχος περιλαμβάνει μία ακόμη επίσκεψη στην ηλικία των 5 ετών περίπου και άλλη μία στη σχολική ηλικία, όταν το παιδί αναγνωρίζει και αριθμούς. Στη συνέχεια το παιδί πρέπει να εξετάζεται από τον οφθαλμίατρο μία φορά το χρόνο.
ΟΙ ΠΙΟ ΣΥΧΝΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ
Οι φλεγμονώδεις παθήσεις είναι οι πλέον συχνές στην παιδική ηλικία. Αυτές περιλαμβάνουν τις κάθε είδους επιπεφυκίτιδες, τα χαλάζια και τα «κριθαράκια». Την ίδια χρονική περίοδο παρατηρούνται και τα διαθλαστικά προβλήματα, όπως μυωπία, αστιγματισμός κ.ά. Τέλος, από τις πιο σοβαρές καταστάσεις, αν και πιο σπάνιες, είναι ο καταρράκτης και το γλαύκωμα.
ΦΛΕΓΜΟΝΟΔΕΙΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ
ΕΠΙΠΕΦΥΚΙΤΙΔΑ
Μία επιπεφυκίτιδα μπορεί να οφείλεται σε ιό, σε κάποιο μικρόβιο ή να είναι αποτέλεσμα μιας αλλεργίας. Και στις τρεις περιπτώσεις τα συμπτώματα είναι: έκκριση από τα μάτια (τσίμπλα), ερυθρότητα, κνησμός, δακρύρροια και φωτοφοβία. Ο τρόπος αντιμετώπισης της επιπεφυκίτιδας ποικίλλει, ανάλογα με το αίτιο που την προκαλεί. Οι ιογενείς επιπεφυκίτιδες τις περισσότερες φορές παρουσιάζονται μαζί με τις ιώσεις του άνω αναπνευστικού συστήματος και μετατρέπονται σε μικροβιακές αν υπάρξει μικροβιακή επιμόλυνση. Οι αλλεργικές επιπεφυκίτιδες είναι συνήθως εποχικές. Όποιο πάντως κι αν είναι το αίτιο μίας επιπεφυκίτιδας, δεν πρέπει να την αντιμετωπίζετε επιπόλαια ή σαν κάτι που με τον καιρό θα εξαφανιστεί από μόνο του. Η διάγνωση από τον οφθαλμίατρο στην Αγία Παρασκευή είναι απαραίτητη, κυρίως για να αποκλειστεί κάθε πιθανότητα να πρόκειται για κάποια άλλη πάθηση, που εκδηλώνεται όμως με τα ίδια συμπτώματα (συγγενές γλαύκωμα, ξένα σώματα στον κερατοειδή).
ΧΑΛΑΖΙΟ
Το χαλάζιο είναι μία κύστη που δημιουργείται στα βλέφαρα και οφείλεται σε φράξιμο του εκφορητικού πόρου του σμηγματογόνου αδένα (το σμήγμα του χρησιμοποιείται για τη λίπανση του βολβού). Η κύστη είναι αποτέλεσμα μόλυνσης του σημείου αυτού και εξαιτίας της το βλέφαρο πρήζεται και γίνεται έντονα κόκκινο. Η φλεγμονή που προκύπτει από το χαλάζιο είναι πιθανό να απορροφηθεί με τη βοήθεια φαρμακευτικής αγωγής, αλλά αρκετές φορές χρειάζεται χειρουργική επέμβαση.
« ΚΡΙθΑΡΑΚΙ »
Το «κριθαράκι» είναι μία φλεγμονή του αδένα που βρίσκεται στη βάση της βλεφαρίδας. Τα συμπτώματα στο «κριθαράκι» είναι πιο έντονα από ό,τι στο χαλάζιο, αν και είναι μία πολύ πιο «αθώα» κατάσταση. Το βλέφαρο πρήζεται ολόκληρο, αποκτά βαθύ ροζ χρώμα και πονάει. Για να αντιμετωπιστεί σωστά το «κριθαράκι», είναι απαραίτητη η επίσκεψη στον οφθαλμίατρο, ο οποίος πιθανόν θα συστήσει τη χρήση ενός κολλυρίου ή μίας αλοιφής. Όσον αφορά τα ζεστά επιθέματα που συνήθως βάζουμε στο μάτι σε τέτοιες περιπτώσεις, οι απόψεις διίστανται. Και αυτό γιατί, ναι μεν ανακουφίζουν από τον πόνο, αλλά ταυτόχρονα η αύξηση της θερμοκρασίας ενέχει τον κίνδυνο της εμφάνισης μικροβίων. Στην περίπτωση πάντως που τελικά χρειαστεί να καταφύγετε στα επιθέματα, είναι προτιμότερο να χρησιμοποιήσετε χλιαρό νερό.
ΔΙΑΘΛΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ
ΜΥΩΠΙΑ
Η μυωπία εμφανίζεται κατά κανόνα μετά την ηλικία των τεσσάρων ετών, ενώ πολλοί την αποκαλούν πάθηση… του σχολείου. Το μυωπικό μάτι εστιάζει μπροστά από το επίπεδο του αμφιβληστροειδούς και αδυνατεί να δει καθαρά τα αντικείμενα που βρίσκονται σε μακρινή απόσταση. Το παιδί θα χρειαστεί διορθωτικούς φακούς, τους οποίους μάλιστα θα πρέπει να αντικαθιστά συχνά, μέχρι να σταθεροποιηθεί η μυωπία στην ηλικία της εφηβείας.
ΥΠΕΡΜΕΤΡΩΠΙΑ
Στην υπερμετρωπία το παιδί δυσκολεύεται να εστιάσει στις κοντινές αποστάσεις. Είναι μία κατάσταση που θεωρείται φυσιολογική στα μωρά και αποτελεί χαρακτηριστικό του 90% περίπου των νεογέννητων. Με την πάροδο του χρόνου μειώνεται σταδιακά από μόνη της και είναι πιθανό είτε να εξαφανιστεί είτε να εξελιχθεί αργότερα σε μυωπία. Για την αντιμετώπισή της δεν συνιστώνται γυαλιά, εκτός αν υπάρχει σε πολύ μεγάλο βαθμό. Συνήθως οι υποψίες για την ύπαρξη σημαντικού βαθμού υπερμετρωπίας ξεκινούν με τις συχνές διαμαρτυρίες του παιδιού για πονοκεφάλους και ενοχλήσεις στα μάτια κατά τη διάρκεια του διαβάσματος.
ΑΣΤΙΓΜΑΤΙΣΜΟΣ
Ο αστιγματισμός είναι μία ανισομερής καμπυλότητα της επιφάνειας του κερατοειδούς ή και του φακού. ‘Ενα παιδί που έχει αστιγματισμό δεν βλέπει καθαρά τα σχήματα, αλλά παραμορφωμένα. Συχνά συνυπάρχει με τη μυωπία ή την υπερμετρωπία και ονομάζεται αντίστοιχα μυωπικός ή υπερμετρωπικός αστιγματισμός. Μία από τις διαφορές του από τις άλλες διαθλαστικές ανωμαλίες είναι ότι, ενώ η μυωπία αυξάνεται και η υπερμετρωπία μειώνεται, ο αστιγματισμός δεν μεταβάλλεται. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων αντιμετωπίζεται με διορθωτικούς φακούς.
ΣΤΡΑΒΙΣΜΟΣ
Ο στραβισμός είναι μία νευρομυϊκή διαταραχή των ματιών, εξαιτίας της οποίας οι άξονες της όρασης δεν συναντιούνται στο αντικείμενο προσήλωσης. Μεγάλη σημασία στη θεραπεία του στραβισμού έχει η έγκυρη αντιμετώπισή του, για την οποία μπορεί να χρειαστούν φάρμακα, γυαλιά ή και χειρουργική επέμβαση. Για την τελική αισθητική αποκατάσταση του στραβισμού, ωστόσο, είναι πιθανό να χρειαστούν περισσότερα από ένα χειρουργεία. Παρά την ταλαιπωρία μιας τέτοιας διαδικασίας, οι οφθαλμίατροι συνιστούν να επιδιώκεται η αισθητική αποκατάσταση, αφού συνεπάγεται την καλή λειτουργία του ματιού.
ΑΜΒΛΥΩΠΙΑ
Η αμβλυωπία κάνει την εμφάνισή της όταν για κάποιο λόγο το ένα μάτι δεν βλέπει καλά και ο εγκέφαλος μηχανικά δίνει εντολή να λειτουργεί αποκλειστικά το άλλο. Το μάτι λοιπόν που δεν χρησιμοποιείται χαλαρώνει και γίνεται ακόμα πιο αδύναμο. Η αμβλυωπία είναι πιο συχνή στην ηλικία των 3 περίπου ετών και συνήθως αποκαθίσταται με ασκήσεις για την ενδυνάμωση και τη γύμναση τον ματιού. Από τις πλέον συχνές τακτικές που ακολουθούν οι οφθαλμίατροι είναι να καλύπτουν το υγιές μάτι με επίδεσμο, ώστε να χρειαστεί να «εργαστεί» το άλλο.
ΤΑ ΠΙΟ ΣΠΑΝΙΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ
ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΗΣ
Εμφανίζεται ως μία θόλωση του φακού, η οποία οφείλεται σε φλεγμονώδη αίτια -σύμφυτα με τη μικρή ηλικία- και θεραπεύεται μόνο με χειρουργική επέμβαση. Όταν ο καταρράκτης υπάρχει από τη γέννηση, είναι απαραίτητο να χειρουργείται μέσα στον πρώτο χρόνο της ζωής τον παιδιού. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις τα θετικά αποτελέσματα εξασφαλίζονται κυρίως από την όσο το δυνατόν πιο έγκαιρη αντιμετώπιση. Το σημαντικό πρόβλημα πού ανακύπτει πάντα μετά από μία εγχείρηση για καταρράκτη είναι η αποκατάσταση των διαθλαστικών ανωμαλιών που προκύπτουν από αυτή και συχνά προκαλούν υπερμετρωπία.
ΓΛΑΥΚΩΜΑ
Το γλαύκωμα για τα παιδιά είναι μία κατάσταση πολύ πιο επικίνδυνη από ό,τι για τους ενηλίκους. Αιτία του είναι η αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση, που δημιουργείται από την υπερπαραγωγή ή την αδυναμία αποχέτευσης του υγρού των ματιών. Τα συμπτώματα του γλαυκώματος είναι συνήθως η έντονη ερυθρότητα και η δακρύρροια, η ευαισθησία στο φως και τα μάτια που προεξέχουν ή έχουν ιδιαίτερα μεγάλο μέγεθος. Ο βαθμός σοβαρότητας του γλαυκώματος αυξάνεται όταν είναι εκ γενετής ή εκδηλώνεται σε πολύ μικρή ηλικία. Ο μόνος τρόπος αντιμετώπισής του είναι η χειρουργική επέμβαση. Τα παιδιά που παρουσιάζουν γλαύκωμα είναι χρήσιμο να παρακολουθούνται και στην υπόλοιπη ζωή τους, για να ελέγχεται τακτικά η πίεση των ματιών.
OI ΟΦΘΑΛΜΙΑΤΡΟΙ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΑΠΑΝΤΟΥΝ ΣΤΙΣ ΑΠΟΡΙΕΣ ΣΑΣ
Το παιδί παραπονιέται συχνά ότι «τσούζουν» το μάτια του. Θα λειτουργούσε ανακουφιστικά ένα κολλύριο;
Αν δεν το έχει συστήσει ο οφθαλμίατρος, δεν επιτρέπεται ποτέ να βάλετε κολλύριο στα μάτια του παιδιού, ακόμα κι αν πιστεύετε ότι είναι εντελώς ακίνδυνο. Δεν υπάρχουν «αθώα» κολλύρια. Ανεξάρτητα όμως από το αν θα καταφύγετε σε ένα κολλύριο ή όχι, στο παιδί πρέπει να γίνει ένας οφθαλμολογικός έλεγχος, προκειμένου να διαπιστωθεί ποια είναι η αιτία των ενοχλήσεων.
Το μάτι του παιδιού έχει μελανιάσει εξαιτίας ενός μικροατυχήματος. Δεν έχει όμως κάποια άλλα ανησυχητικά συμπτώματα. Πρέπει να εξεταστεί από τον οφθαλμίατρο;
Σε κάθε ατύχημα των ματιών είναι απαραίτητη η εξέταση από τον ειδικό. Αυτός μόνο μπορεί να αποκλείσει την περίπτωση μίας εσωτερικής αιμορραγίας ή το ενδεχόμενο να έχει επηρεαστεί η όραση του παιδιού από το «τράνταγμα» του οπτικού νεύρου.
Στην οφθαλμολογική εξέταση διαπιστώθηκε ότι το παιδί έχει ένα μικρό βαθμό αστιγματισμού. O γιατρός όμως κρίνει ότι δεν είναι απαραίτητα τα διορθωτικά γυαλιά. Μήπως θα πρέπει να ζητήσω μία δεύτερη γνώμη;
Οι διορθωτικοί φακοί δεν είναι πάντα απαραίτητοι για τα προβλήματα των παιδικών ματιών. Το πιθανότερο είναι ότι ο γιατρός σας θεώρησε ότι ο αστιγματισμός του παιδιού δεν είναι ικανός να επηρεάσει την ποιότητα της ζωής του, και γι’ αυτό απέφυγε να σας τους προτείνει.
