Η ψηφοθηρία εκλογών αποτελεί ένα φαινόμενο που συναντάται σε πολλές χώρες και, δυστυχώς, δεν αποτελεί εξαίρεση και στην ελληνική πολιτική σκηνή. Ας εξετάσουμε τις μορφές και τις συνέπειες της ψηφοθηρίας, καθώς και τις προσπάθειες για την καταπολέμηση του φαινομένου αυτού.
Στην ελληνική ιστορία, το φαινόμενο της ψηφοθηρίας έχει ρίζες πολλών δεκαετιών, ενισχυόμενο από κοινωνικές, πολιτισμικές και πολιτικές παραμέτρους. Η εγκαθίδρυση κομματικών συστημάτων πατροναρχικού χαρακτήρα ενίσχυσε την ψηφοθηρία ως μέσο εξουσίας.
Η ψηφοθηρία εμφανίζεται σε διάφορες μορφές, οι οποίες ποικίλουν από την άμεση οικονομική συνδρομή μέχρι την προώθηση κοινωνικών σχέσεων και δικτύωσης. Αυτό που τις ενώνει είναι ο στόχος της απόκτησης ψήφων μέσω αμφιβόλου ηθικότητας μεθόδων.
Η ψηφοθηρία έχει συνέπειες στη Δημοκρατία κάθε χώρας αφού δημιουργεί ένα κύκλο διαφθοράς και αδιαφάνειας που υπονομεύει τον δημοκρατικό ιστό της κοινωνίας. Προκαλεί απογοήτευση και απιστία στο πολιτικό σύστημα, ενώ μειώνει την πολιτική συμμετοχή.
Παρά το δύσκολο περιβάλλον, υπάρχουν αρκετές προσπάθειες για την καταπολέμηση της ψηφοθηρίας, τόσο από κυβερνητικά όργανα όσο και από μη κυβερνητικές οργανώσεις. Ένας σημαντικός παράγοντας είναι η εκπαίδευση των πολιτών και η ανάδειξη της σημασίας της ανεξάρτητης και συνειδητής ψήφου.
Και στην ελληνική κοινωνία είναι ένα διαχρονικό πρόβλημα, με βαθιές ρίζες στο πολιτικό και κοινωνικό πλαίσιο. Η αντιμετώπιση της ψηφοθηρίας απαιτεί συντονισμένες προσπάθειες και ενδυνάμωση της πολιτικής εκπαίδευσης και της ευαισθητοποίησης για την προστασία της δημοκρατίας και της ποιότητας της πολιτικής ζωής.
Για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά το φαινόμενο της ψηφοθηρίας, είναι απαραίτητη η αναδιοργάνωση της κοινωνίας με βάση τις αρχές της διαφάνειας, της ισότητας και της δημοκρατικής συμμετοχής. Η ενίσχυση των ελεγκτικών μηχανισμών και η προώθηση της εκπαίδευσης μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην εξάλειψη του φαινομένου.
Ένα ακόμη βήμα στην κατεύθυνση της καταπολέμησης της ψηφοθηρίας είναι η ενημέρωση του κοινού για τις αρνητικές επιπτώσεις του φαινομένου αυτού. Εκπαιδευτικά προγράμματα, σεμινάρια και εργαστήρια μπορούν να αυξήσουν την ευαισθητοποίηση και να ενθαρρύνουν μια πιο υπεύθυνη και ενημερωμένη πολιτική συμμετοχή.
Η χρήση της τεχνολογίας μπορεί επίσης να αποδειχθεί ένα ισχυρό εργαλείο στην καταπολέμηση της ψηφοθηρίας. Ψηφιακές πλατφόρμες που προωθούν τη διαφάνεια και επιτρέπουν τον εύκολο έλεγχο των πολιτικών δράσεων από τους πολίτες, μπορεί να διευκολύνουν την ενίσχυση της δημοκρατικής διαδικασίας.
Σε τελική ανάλυση, η καταπολέμηση της ψηφοθηρίας απαιτεί μια πολυδιάστατη προσέγγιση που συνδυάζει εκπαίδευση, ενημέρωση, και την υιοθέτηση τεχνολογικών λύσεων. Μόνο με την αλληλεγγύη και τη συνεργασία όλων των τομέων της κοινωνίας, μπορεί να επιτευχθεί η εξάλειψη αυτού του δυσάρεστου φαινομένου που υπονομεύει το δημοκρατικό ιδεώδες.
Σε μικρές κοινωνίες, ο κάθε ψηφοφόρος έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει περισσότερο τα αποτελέσματα μιας εκλογικής διαδικασίας, αφού η κάθε ψήφος αντιπροσωπεύει ένα μεγαλύτερο ποσοστό του συνολικού εκλογικού σώματος σε σύγκριση με τις μεγαλύτερες κοινωνίες.
Οι ψηφοφόροι έχουν πιο εύκολη πρόσβαση στους υποψηφίους και τους εκπροσώπους τους, γεγονός που μπορεί να διευκολύνει την επικοινωνία και την ανταλλαγή απόψεων, καθώς και να προωθήσει την διαφάνεια.
Παρόλα αυτά όμως ακόμα και σήμερα δεν ισχύει αυτό διότι η επιρροή που έχουν οι υποψήφιοι είναι πολλές φορές καταπιέζουν ή και σε κάποιες περιπτώσεις έχουμε και εκβιασμούς στο τι θα ψηφίσουν .
Οι βρώμικες ή αθέμιτες πρακτικές σε εκλογικές διαδικασίες μπορεί να περιλαμβάνουν μια σειρά από δράσεις οι οποίες υπονομεύουν τη δημοκρατική διαδικασία. Στην Ελλάδα, όπως και σε πολλές άλλες χώρες, έχουν καταγραφεί περιπτώσεις αθέμιτων πρακτικών. Παρακάτω παρουσιάζονται κάποιες τέτοιες πρακτικές:
- Περιπτώσεις Παράνομης Χρηματοδότησης: Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να σημειωθεί παράνομη χρηματοδότηση εκλογικών εκστρατειών, η οποία παραβιάζει τους νόμους περί χρηματοδότησης των κομμάτων.
- Εκλογικός Τουρισμός: Η πρακτική κατά την οποία άτομα μετακινούνται από μια εκλογική περιφέρεια σε άλλη με σκοπό να ψηφίσουν.
- Διασπορά Φημών και Ψευδών Ειδήσεων (Fake News): Η διάδοση ανακριβών πληροφοριών μέσω των μέσων ενημέρωσης ή των κοινωνικών δικτύων με σκοπό να επηρεάσει τους ψηφοφόρους.
- Εκφοβισμός Ψηφοφόρων: Πρακτικές που στοχεύουν στον εκφοβισμό των ψηφοφόρων, ώστε να τους επηρεάσουν να ψηφίσουν με έναν συγκεκριμένο τρόπο ή να τους αποτρέψουν από το να ψηφίσουν.
- Αγοραπωλησίες Ψήφων: Η προσφορά χρημάτων ή άλλων ανταλλαγμάτων με σκοπό την αγορά ψήφων.
- Ατακτοδιοικητές Συγκεντρώσεις και Διαδηλώσεις: Οργάνωση συγκεντρώσεων ή διαδηλώσεων που διαταράσσουν την δημόσια τάξη και παρεμποδίζουν την ομαλή διεξαγωγή των εκλογών.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η ελληνική κοινωνία και οι πολιτικοί ηγέτες έχουν τονίσει την ανάγκη για διαφάνεια και ηθική στις εκλογικές διαδικασίες, και υπάρχουν ποινές για όσους παραβιάζουν τους νόμους περί εκλογών.
άρθρο της της Βασιλικής Ντουφεξή Δημοσιογράφος και Πρόεδρος Πειθαρχικού της Ένωσης ευρωπαίων Δημοσιογράφων , και Υπεύθυνη του τμήματος για την Ανθρώπινη Βία.
