Η έκθεση Αϊτή Ελλάδα 1821-2021.
Ταξίδι προς την Ελευθερία/RESPECT που εγκαινιάστηκε το Σάββατο 16 Οκτωβρίου στο Ναύπλιο τιμά την προσφορά της Αϊτής στην Ελληνική Eπανάσταση και συνδιοργανώνεται από το Τμήμα Παραστατικών και Ψηφιακών Τεχνών (ΤΠΨΤ) του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, τον Δήμο Ναυπλιέων και Δ.Ο.Π.Π.Α.Τ.
Την επιμέλεια της έκθεσης έχει η Μαρίνα Κοτζαμάνη, Πρόεδρος του ΤΠΨΤ.
Η Αϊτή ήταν η πρώτη χώρα που αναγνώρισε την ανεξαρτησία της Ελλάδας με επιστολή που έστειλε το 1822 ο τότε Πρόεδρός της, Ζαν Πιερ Μπουαγέ «προς τους πολίτας της Ελλάδος», μεταξύ άλλων στον Αδαμάντιο Κοραή. Η έκθεση εμπνέεται από το σημαντικό αυτό ιστορικό γεγονός αλλά και από μύθους που συνδέονται με
αυτό. Η αξία της έγκειται στο ότι παρέχει την δυνατότητα να εξερευνήσουμε λιγότερο γνωστά στοιχεία της ελληνικής επανάστασης εντός και εκτός Ευρώπης, σε ιστορική αλλά και σε σύγχρονη οπτική.
Επίσης, ανοίγεται ο δρόμος να γνωρίσουμε μια μακρινή και άγνωστη χώρα με την οποία όμως μας δένουν ισχυρά επαναστατικοί αγώνες για την ελευθερία.
Η έκθεση αποτελεί προϊόν διαπανεπιστημιακής εκπαιδευτικής συνεργασίας ανάμεσα στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, Τμήμα Παραστατικών και Ψηφιακών Τεχνών (ΤΠΨΤ) και το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Τμήμα Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων ΤΜΣΠΣ). Η έκθεση αποτελεί επίσης πολιτισμική παραγωγή της περιφέρειας.
Τα δύο πανεπιστημιακά τμήματα που την διαμόρφωσαν εδρεύουν στη Σύρο και στο Ναύπλιο αντίστοιχα, ενώ η προετοιμασία της έκθεσης στο Ναύπλιο βασίστηκε εξ’ ολοκλήρου στο δυναμικό του τόπου. Σε μια πρώτη μορφή εγκαινιάστηκε στις Σπέτσες, στο Εκκλησιαστικό Μουσείο Σπετσών, στις αρχές Αυγούστου, σε επιμέλεια της διακεκριμένης εικαστικού Λήδας Παπακωνσταντίνου, η οποία είχε και την ιδέα για το εγχείρημα.
Για την παρουσίαση στο Ναύπλιο η έκθεση σχεδιάστηκε εκ νέου και εμπλουτίστηκε με νέα εκθέματα. Νέο και σημαντικό έκθεμα της παρουσίασης στο Ναύπλιο αποτελεί η μετάφραση και πρώτη δημοσίευση στα ελληνικά της επιστολής του Μπουαγέ (1861), καθώς και το χειρόγραφό της, τα οποία μας παραχώρησε ευγενώς
η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας.
Η διοργάνωση συμπεριλαμβάνει έργα φοιτητών καθώς και προσκεκλημένων καλλιτεχνών, όπως της Λήδας Παπακωνσταντίνου, και της Έλληνο-αμερικανίδας καλλιτέχνιδας Theodora Skipitares από την Νέα Υόρκη. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν επίσης κάποιες συνεργασίες φοιτητών του ΤΠΨΤ με νέους Αϊτινούς καλλιτέχνες. Η έκθεση συμπεριλαμβάνει εικαστικά έργα, εγκαταστάσεις κινούμενα
σχέδια, βίντεο αρτ και βίντεο περφόρμανς.
Οι δύο πανεπιστημιακές ομάδες διαβάζουν την επιστολή του 1822 με διακριτούς αλλά συμπληρωματικούς τρόπους. Εντάσσοντάς την σε ιστορικό αλλά και μυθολογικό πλαίσιο, το Αιγαίο προτείνει νέες αναγνώσεις της ελληνικής επανάστασης, που διευρύνουν τον ελληνοκεντρισμό, ενώ το ΤΠΨΤ διερευνά την σύγχρονη σημασία της επαναστατικής εκείνης διακήρυξης.
Στα έργα του πανεπιστημίου του Αιγαίου οι ήρωες της ελληνικής επανάστασης συνυπάρχουν με
τους ηγέτες της Αϊτής ενώ εικόνες από τα βασανιστήρια που υφίσταντο οι μαύροι σκλάβοι φωτίζουν τον ανατρεπτικό χαρακτήρα του 1821 και ενθαρρύνουν την ένταξή του στην παράδοση των μεγάλων μοντέρνων επαναστάσεων.
Σε αντιδιαστολή με την προσέγγιση του Αιγαίου, στα έργα του ΤΠΨΤ η επιστολή συσχετίζεται με σύγχρονα ζητήματα, από το φύλο και την φυλή έως τις δυνατότητες των πολιτών να παρέμβουν κοινωνικά και πολιτικά. Για παράδειγμα, στο έργο της Ιωάννας Λιούτσια η περφόρμερ βάφει το μισό της πρόσωπο με κατακάθια του καφέ και φιμώνεται με το αυτοκόλλητο «I love Europe», καταγγέλλοντας με την δυνατή αυτή εικόνα σε μαύρο και άσπρο την απροθυμία της Ευρώπης να αντιμετωπίσει φυλετικά ζητήματα στην σύγχρονη εποχή των μαζικών μεταναστεύσεων.
Τα έργα του ΤΠΨΤ δηλώνουν επίσης το έντονο ενδιαφέρον των φοιτητών να γνωρίσουν τη σημερινή Αϊτή.
Στο Ναύπλιο, έναν από τους σημαντικότερους τόπους της επανάστασης, ανασύρουμε από την αφάνεια την θεμελιακή επιστολή του 1822 και τιμούμε την Αϊτή.
Δεδομένου ότι η έκθεση έχει εκπαιδευτικό χαρακτήρα, προσφέρεται για ομαδικές επισκέψεις σχολείων. Παρέχεται και η δυνατότητα ξενάγησης, κατόπιν συνεννόησης με την επιμελήτρια της έκθεσης, Μαρίνα Κοτζαμάνη ([email protected], 2752096129).
Η έκθεση έχει οργανωθεί σε δύο χώρους στο Ναύπλιο: στην Παλαιά Βουλή (ώρες επισκέψεων καθημερινά, 11.00-14.00) και στον Εκθεσιακό Πολιτιστικό Χώρο Alpha Bank, Εμμανουήλ Δαλαμάγκα και Κωλέττη 4, (ώρες επισκέψεων Δευ-Παρ 09.00- 15.00).
