Σε αυξημένη εγρήγορση καλεί ο ΑΡΧΕΛΩΝ για τις 700 νεκρές χελώνες που καταγράφηκαν φέτος στη χώρα μας, περισσότερες από κάθε άλλη χρονιά από την έναρξη λειτουργίας του Δικτύου Διάσωσης το 1992.
Τυχαίες συλλήψεις σε αλιευτικά εργαλεία και πλαστικά απορρίμματα αποτελούν τις κύριες απειλές στη θάλασσα.
Κάθε χρόνο φτάνουν στο Κέντρο Διάσωσης Θαλάσσιων Χελωνών του ΑΡΧΕΛΩΝ στη Γλυφάδα όλα τα «Δελτία Εκθαλάσσωσης” που αφορούν θαλάσσιες χελώνες από τις κατά τόπους Λιμενικές αρχές όλης της χώρας, μαζί με φωτογραφίες και άλλα σχετικά στοιχεία. Για πρώτη χρονιά από το 1992, που ιδρύθηκε από τον ΑΡΧΕΛΩΝ το Εθνικό Δίκτυο Διάσωσης θαλάσσιων χελωνών, οι αναφορές των εκβρασμών νεκρών χελωνών ξεπέρασαν τις 700. Τα προηγούμενα χρόνια οι αναφορές κυμαίνονταν από 500-600 ανα έτος. Οι ερευνητές/ εθελοντές που υποστηρίζουν το Δίκτυο Διάσωσης, εξετάζουν συστηματικά κάθε περίπτωση εκβρασμού, με σκοπό την καλύτερη οργάνωση του Δικτύου και την αξιολόγηση των απειλών που αντιμετωπίζουν οι θαλάσσιες χελώνες ανά περιοχή.
Δεν είναι πάντα δυνατόν να διαπιστωθεί το αίτιο του θανάτου- δείτε μερικά παραδείγματα
Οι αιτίες θανάτου των χελωνών σχετίζονται κυρίως με τις τυχαίες συλλήψεις χελωνών σε αλιευτικά εργαλεία, την κατάποση πλαστικών, την παγίδευση σε πλαστικά απορρίμματα στη θάλασσα και την σύγκρουση με ταχύπλοα σκάφη αναψυχής. Όμως συχνά δεν είναι δυνατόν να διαπιστωθεί το αίτιο θανάτου, ειδικά αν έχει επέλθει σήψη. Επίσης δεν είναι δυνατόν να εντοπιστεί η ακριβής περιοχή που υπήρξε συγκεκριμένο πρόβλημα, καθώς τα ρεύματα και τα κύματα μπορεί να παρασύρουν τα νεκρά ζώα σε μακρινές αποστάσεις.
Στις περιπτώσεις που τα εκβρασμένα ζώα φέρουν εμφανή τραύματα στο κεφάλι ή στο καβούκι, είναι δυνατόν αυτά να έχουν προέλθει από σύγκρουση με σκάφος ή σκόπιμο τραυματισμό από ανθρώπους. Επίσης, η αλληλεπίδραση με αλιευτικά εργαλεία (δίχτυα, παραγάδια) είναι δυνατόν κάποιες φορές να αφήσει εξωτερικά σημάδια που καθορίζουν την αιτία θανάτου. Πολλές φορές όμως δεν υπάρχουν εμφανή τραύματα ή σημάδια στα νεκρά ζώα, οπότε τα συμβάντα παραπέμπουν σε πνιγμό μετά από τυχαία σύλληψη σε αλιευτικά εργαλεία ή σε κατάποση πλαστικών που οδηγεί σε αργό θάνατο, καθώς το γαστρεντερικό τους σύστημα δεν μπορεί́ να επεξεργαστεί το πλαστικό.
Είναι χαρακτηριστικά τα περιστατικά ομαδικών εκβρασμών νεκρών χελωνών σε εκτεταμένα αλιευτικά πεδία, όπως πολύ πρόσφατα στον Κυλλήνιο κόλπο στη Δυτική Ελλάδα αλλά και στις ακτές του Θρακικού πελάγους πριν μερικά χρόνια. Τέτοιες περιπτώσεις είναι πιθανό να οφείλονται στις «καλάδες» από μηχανότρατες, που λόγω του ομαλού βυθού διαρκούν πολύ χρόνο και δεν επιτρέπουν στις παγιδευμένες χελώνες να αναδυθούν για να αναπνεύσουν. Όταν οι νεκρές χελώνες εκβραστούν στην ακτή, είναι συνήθως πολύ αργά για να αποδοθούν ευθύνες σε συγκεκριμένα σκάφη.
Σε κάθε περίπτωση όμως, οι αναφερόμενες χελώνες που εκβράστηκαν σε παραλίες δεν αντιπροσωπεύουν το σύνολο των θανάτων που σημειώνονται κάθε χρόνο και ο πραγματικός αριθμός θανάτων χελωνών στα Ελληνικά πελάγη δεν είναι γνωστός. Αυτό συμβαίνει γιατί η ακτογραμμή της Ελλάδας είναι πολύ εκτεταμένη, μήκους περίπου 17.000 χλμ., και περιλαμβάνει σε μεγάλο βαθμό απόκρημνες ακτές, όπου δεν υπάρχει πρόσβαση ανθρώπων.
Το να συναντήσει κανείς μία νεκρή χελώνα στην ακτή ξυπνάει ένα συναίσθημα λύπης και ανησυχίας για την κατάσταση του περιβάλλοντος. Ο ΑΡΧΕΛΩΝ δέχεται όλο και περισσότερα τηλεφωνήματα και μηνύματα στα social media από συμπολίτες μας σχετικά με εκβρασμούς θαλάσσιων χελωνών, τους οποίους ενημερώνει για τη διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί, ώστε να μην υπάρχουν διπλοκαταγραφές. Ευχαριστούμε όλους τους ανθρώπους που έκαναν αναφορές εκβρασμών και το Λιμενικό Σώμα για τη συνεργασία του στο Δίκτυο Διάσωσης.
Τι να κάνεις σε περίπτωση εκβρασμού νεκρής θαλάσσιας χελώνας
- Ενημερώνεις την πλησιέστερη Λιμενική αρχή, έτσι ώστε να γίνει η καταγραφή του συμβάντος με τη συμπλήρωση ειδικού εντύπου (Δελτίο Εκθαλάσσωσης). Αν είναι δυνατόν, καλείται και ο νομοκτηνίατρος για να διαπιστωθεί ο θάνατος και η αιτία που τον προκάλεσε. Η Λιμενική Αρχή είναι αρμόδια να καλέσει την Υπηρεσία του Δήμου για την υγειονομική ταφή.
Παρακολουθήστε σε αυτό το ΒΙΝΤΕΟ σχετικές οδηγίες από τον ΑΡΧΕΛΩΝ σε περίπτωση που βρείτε τραυματισμένη ή άρρωστη θαλάσσια χελώνα.
[ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ με Αριθμ. Πρωτ.: Μ-2131.5.1/01/2010 της 08/01/2010, εκδούσα αρχή Υπουργείο Προστασίας Πολίτη, Λιμενικό Σώμα, Διεύθυνση Λιμενικής Αστυνομίας, Τμήμα Γ΄ (Αλιείας)]
Πληροφορίες: Ειρήνη Κασιμάτη, Υπεύθυνη Δικτύου Διάσωσης & Περίθαλψης, Τηλ./Fax: 210 8944 444, 6941 511 511, e-mail: [email protected]. Δημήτρης Φυτίλης, Υπεύθυνος Κέντρου Διάσωσης, Τηλ. 210 8982 600, 6944 929 622, e-mail: [email protected] .
