Είναι γνωστό σε όλους ότι στη ζωή των Εθνών με μακραίωνη ιστορία, όπως το Ελληνικό Έθνος, παρουσιάζονται μεγάλες κρίσιμες στιγμές, στιγμές υπέρτατης εθνικής δοκιμασίας, κατά τις οποίες διακυβεύεται η ύπαρξη, η τιμή και η αξιοπρέπειά τους.
Ο αρθρογράφος Σπύρος Καραμούτζος είναι Σχολικός Σύμβουλος – Λογοτέχνης και κατάγεται από την Καρυά Αργολίδος |
Όταν ένας λαός βρεθεί σε μία τέτοια καμπή της εθνικής του ζωής, δύο κυρίως τρόποι-επιλογές υπάρχουν, για να αντιμετωπίσει τη μοίρα του:
Ο πρώτος και πιο συνηθισμένος τρόπος είναι να λιποψυχήσει μπροστά στον κίνδυνο και να λυγίσει κάτω από το βάρος της απειλής, που δημιουργεί η πολεμική υπεροχή του αντίπαλου στρατού. Οι εχθρικές δυνάμεις τότε είναι ολοφάνερα ανώτερες από τις δυνάμεις και τη φυσιολογική αντοχή ενός Έθνους και ως εκ τούτου οι κίνδυνοι μεγαλύτεροι.. Έντρομοι και μικρόψυχοι τότε οι λαοί καταφεύγουν στη συμφεροντολογική λογική και για να αντιμετωπίσουν τη μοίρα τους, αποδέχονται αυτόν τον τρόπο, αποφεύγοντας έτσι την άνιση αναμέτρηση, με την ευλογοφανή δικαιολογία, ότι ο αγώνας τους θα είναι μάταιος και η θυσία του αίματος ανωφελής. Η ιστορία αναγράφει πολλές τέτοιες περιπτώσεις εθνικής μικροψυχίας, όπου γνωστά κράτη και λαοί παραδόθηκαν στον εχθρό αμαχητί και άφησαν τους Βαρβάρους να περάσουν, με αποτέλεσμα με την πάροδο των χρόνων να σβήσουν δια παντός και από το χάρτη.
Ο δεύτερος τρόπος δύσκολος και πιο σπάνιος είναι να αψηφήσει τον κίνδυνο, όσο ανώτερος κι αν είναι ο εχθρός από τις δυνάμεις του, να τον ατενίσει κατάματα, περήφανα και αποφασιστικά, με πίστη και με θέληση και ή να τον υπερνικήσει με οποιεσδήποτε θυσίες ή, αν η μοίρα έχει διαφορετικά ορίσει, να πέσει ένδοξα στον άνισο αλλά δίκαιο υπέρ πατρίδος αγώνα και να γίνει ολοκαύτωμα στην υπεράνθρωπη πάλη, για τα ιερά και τα όσια, για την τιμή και την ύπαρξή του.
Μία τέτοια μεγάλη και αποφασιστική στιγμή για το ελληνικό έθνος ήταν η 28η Οκτωβρίου 1940. Την ημέρα αυτή κλήθηκαν οι Έλληνες, από την ιστορία τους, να αντιμετωπίσουν μία ακόμη σκληρή δοκιμασία της μοίρας του Έθνους τους.
Πλησίαζε η στιγμή που το ψυχικό μεγαλείο του άοπλου και ανίσχυρου Δαυίδ επρόκειτο να αναμετρηθεί με την μέχρι τότε άτρωτη πανοπλία του αλαζονικού Γολιάθ. Ο πολεμικός κολοσσός του άξονα, φασισμού και ναζισμού, πλησίαζε απειλητικός τα σύνορα της πατρίδας μας και στο διάβα του λύγιζαν όλοι οι λαοί της Ευρώπης, άλλοι ύστερα από ελάχιστη, για την τιμή των όπλων όπως λέγεται, και άλλοι χωρίς αντίσταση.
Η λογική και η φρόνηση επομένως ανάγκαζαν και την Ελλάδα να το καλοσκεφτεί, ακολουθώντας το προηγούμενο παράδειγμα και να μην αποτολμήσει να μπλεχτεί σε περιπέτειες, σ’ έναν άνισο και εκ των προτέρων καταδικασμένο αγώνα. Η παραπάνω όμως λύση και τα παραπάνω στοιχεία είναι χρήσιμα μόνο για συνηθισμένες περιστάσεις, Όταν δηλαδή δε θα διακυβεύεται ό,τι πιο ιερό έχει να διαφυλάξει ένα Έθνος, όπως η τιμή, η ακεραιότητα και η εθνική του περηφάνια.
Όμως η λογική, η εύκολη απόφαση και ο αντικειμενικός υπολογισμός ποτέ δε γέννησαν μεγάλες και ηρωικές αποφάσεις και πράξεις. Αυτές είναι καρπός του παράτολμου και παράφορου ενθουσιασμού, της ασυλλόγιστης τόλμης και του πνεύματος της αυτοθυσίας.
Ένα τέτοιο πνεύμα κι ένας ακράτητος ενθουσιασμός δημιούργησαν την ομαδική ψυχική παράκρουση στο Λαό μας, που έφερε τους αγωνιστές του 1940 στο ύψιστο σημείο της ψυχικής εξέλιξης του ανθρώπου. Εκεί όπου η λογική πια συγκρούεται με το θάνατο, όπου η ανθρώπινη αξιοπρέπεια αντιμάχεται την κτηνώδη δουλεία και όπου η θυσία του ατόμου προσφέρεται θυμίαμα στο βωμό της ολότητας.
Μέσα σε μία τέτοια ψυχική έξαρση και ομαδικότητα ο Ελληνικός Λαός, οδηγούμενος και συνεπικουρούμενος από την άξια ηγεσία του, της εποχής εκείνης, πήρε τη μεγάλη απόφαση, στις 28 Οκτωβρίου 1940, να πετάξει κατάμουτρα στον αλαζονικό εχθρό το ιστορικό και περήφανο εκείνο «ΟΧΙ», του οποίου το ασύγκριτο μεγαλείο θαύμασε έκθαμβος και θα θαυμάζει για πάντα όλος ο ελεύθερος κόσμος, γιατί το καταγραμμένο αποτέλεσμά του είναι ο γνήσιος καρπός της ιστορικής εκείνης απόφασης.
Από πού όμως είχε αντλήσει η μικρή και ανίσχυρη Ελλάδα τη δύναμη και το θάρρος να ορθώσει περήφανα και αποφασιστικά το ανάστημά της, μπροστά στον αλαζονικό κολοσσό και να τολμήσει να του φράξει το δρόμο προς τα ιερά εδάφη της;
Όλοι οι Έλληνες, που έζησαν τις κοσμοϊστορικές εκείνες στιγμές, πίστευαν υποσυνείδητα, ότι το μεγαλειώδες εκείνο ΟΧΙ δεν το υπαγόρευσε απλά η ομόθυμη θέληση μίας και μόνο ελληνικής γενιάς, όσο και γενναίας κι αν ήταν, αλλά το επέβαλλε η μυριόστομη κραυγή ολόκληρης της πανάρχαιας ελληνικής ιστορίας, της οποίας εντολοδόχοι και διερμηνείς στη δεδομένη συγκυρία ήταν οι άξιοι ηγέτες, οι εθελοντές πολίτες και οι φαντάροι, του 1940, που με το χαμόγελο στα χείλη πολέμησαν σαν ήρωες.
Όσοι είχαν την τύχη να ζήσουν από κοντά τις μεγάλες εκείνες ώρες με το όπλο στα χέρια, βίωναν με περηφάνια και αισθάνονταν να ξαναζωντανεύουν από τα τρίσβαθα της ελληνικής ιστορίας τα πατριωτικά εκείνα ρίγη, που ηλέκτριζαν και άλλοτε τις ψυχές των Μαραθωνομάχων, των τριακοσίων Σπαρτιατών στις Θερμοπύλες και των ηρωικών αγωνιστών του 1821 πιο πρόσφατα. Όλοι στα πεδία των μαχών έπαιρναν θάρρος γιατί άκουγαν να αντηχεί μέσα τους ο αρχαίος πολεμικός παιάνας, «Ω παίδες Ελλήνων ίτε, νυν υπέρ πάντων ο αγών» και « μεθούσαν με τ’ αθάνατο κρασί του Εικοσιένα».
Αυτό είναι το βαθύτερο νόημα της 28ης Οκτωβρίου 1940. Η άκαμπτη και ομόθυμη θέληση του πιο αρχαίου, του πιο ένδοξου και ιστορικού στον κόσμο Έθνους, να ζήσει ελεύθερο ή να πεθάνει.
Στην ιταμή πρόκληση και αυθάδη επιβουλή του φασισμού μία και μόνη απάντηση ήταν δυνατό να δοθεί και δόθηκε από τους σύγχρονους Έλληνες. Το «ΟΧΙ» του τότε πρωθυπουργού Ιωάννη Μεταξά στο τελεσίγραφο του Ιταλού δικτάτορα, για να επιτραπεί η κατάληψη της Ελλάδας από τα στρατεύματά του, ήταν η απάντηση που εμπνεόταν από το γνωστό προγονικό « Μολών λαβέ» του ήρωα των Θερμοπυλών Λεωνίδα.
Το ΟΧΙ όμως αυτό δεν ήτανε μόνο μία στιγμιαία, διπλωματική και θαρραλέα ελληνοπρεπής απάντηση στη φασιστική απρόκλητη επίθεση και θρασύτητα.. Τα γεγονότα που ακολούθησαν στα σύνορά μας έδειξαν, ότι η ελληνική ψυχή είχε όχι μόνο τη θέληση, αλλά και τη δύναμη να επιβεβαιώσει, με τα θρυλικά κατορθώματά της, την απόφασή της, να μην επιτρέψει στο μαύρο γύπα του φασισμού να πραγματοποιήσει τις απειλές που εξακόντιζε με τους απαίσιους και άγριους κρωγμούς του.
Γι’ αυτό και ύστερα από σύντομη περίοδο σθεναρής άμυνας στα ελληνοαλβανικά σύνορα ανέλαβε επιθετική πρωτοβουλία, ανέτρεψε τον εισβολέα και έτρεψε με την ιαχή αέρααα…, σε επαίσχυντη φυγή τις περίτρομες μεραρχίες του πανικόβλητου Ντούτσε.
Το θαύμα του Μαραθώνα και της Σαλαμίνας επαναλήφθηκε γι’ ακόμα μία φορά πάνω στα απρόσιτα και χιονοσκέπαστα αλβανικά βουνά. Η μικρή σε έκταση αλλά ηθικά και ψυχικά μεγάλη Ελλάδα, που μπροστά στην ηρωική της αυτοθυσία είχαν συντριβεί, άλλοτε, οι υπεράριθμες ορδές των Περσών και των Αράβων, θάμπωσε και πάλι τον κόσμο με την αίγλη απίστευτων κατορθωμάτων, που άλλαξαν το ρου των εξελίξεων στα μέτωπα του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου.
Η πατρίδα μας, σε κάθε κρίσιμη περίοδο της εθνικής μας ζωής, αλλά και με την ευκαιρία της καθιερωμένης ετήσιας πια, για το γεγονός αυτό, εθνικής εορτής μπορεί και πρέπει να τονώνει το φρόνημα, να ανακαλεί και να ξαναζωντανεύει στη μνήμη όλων των Ελλήνων και κυρίως των παιδιών το ένδοξο αλβανικό έπος, να αντλούν έτσι πίστη, δύναμη και θάρρος, για να αντιμετωπίζουν, νικηφόρα και πάλι, οποιαδήποτε δοκιμασία, ήθελε προκύψει, του παρόντος και του μέλλοντος.
Συμπερασματικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι, στη μεγάλη σειρά των μεγαλουργημάτων, που έχει να επιδείξει η ένδοξη ελληνική ιστορία, ξεχωριστή και περίοπτη θέση θα κατέχει πάντοτε το περιλάλητο «ΟΧΙ» της 28ης Οκτωβρίου 1940 και η θρυλική εποποιία του έλληνα φαντάρου στα αλβανικά βουνά.
Μια παρότρυνση από τον αρθρογράφο
* Το κείμενο αυτό δημοσιεύεται σήμερα, 26-10-2019, με την ευκαιρία της 79ης επετείου του εορτασμού της Εθνικής μας εορτής, στις 28 Οκτωβρίου, για να θυμηθούμε το μεγάλο ιστορικό γεγονός της Πατρίδας μας, να νιώσουμε την πρέπουσα εθνική περηφάνια ως Έλληνες και για να είμαστε προετοιμασμένοι και αποφασισμένοι να αντιμετωπίσουμε και πάλι παρόμοια προβλήματα στο παρόν και στο μέλλον.
Αγαπητοί φίλοι, για να περάσουμε όμως καλύτερα το εορταστικό τριήμερο που ακολουθεί, καλό θα είναι, τις ελεύθερες ώρες μας, να διαβάσουμε και άλλα κείμενα και ποιήματα, που αναφέρονται στο έπος του 40. Να ακούσουμε τα τραγούδια της Βέμπο, της τραγουδίστριας της νίκης, που εμψύχωσαν τους φαντάρους μας και γενικότερα το λαό μας την περίοδο του πολέμου. Να παρακολουθήσουμε τις παρελάσεις και πάνω απ’ όλα να υψώσουμε τη γαλανόλευκη σημαία στα σπίτια μας.
Ακολουθεί το πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «ΒΡΑΔΥΝΗ», της ημέρας δηλαδή που κηρύχθηκε ο πόλεμος , 28 Οκτωβρίου 1940.
