Η ιδέα, αλλά και η ανάγκη, συγκροτήσεως Τακτικού Στρατού, δημιουργήθηκε αμέσως μετά την κήρυξη της Ελληνικής Επαναστάσεως το 1821.
Μέχρι τότε ο αγώνας διεξαγόταν από άτακτα σώματα, συγκροτημένα στην πλειονότητά τους από αφοσιωμένους στην ιδέα της ελευθερίας πατριώτες, που στερούνταν στρατιωτικής εκπαιδεύσεως και πειθαρχίας και δύσκολα μπορούσαν να συνεργαστούν για τον κοινό σκοπό.
Αυτός ήταν και ο βασικός λόγος, που παρά τις αρχικές σημαντικές πολεμικές επιτυχίες τους, ώθησαν τις επαναστατικές αρχές και κυβερνήσεις προς τη βαθμιαία οργάνωση Τακτικού Στρατού.
Μπαίνοντας το 1828, τα απομεινάρια του Τακτικού του Φαβιέρου ευρίσκοντο εγκαταλελειμμένα στην Χίο ενώ τα πολλά άτακτα σώματα, λειτουργούντα ως ληστοσυμμορίες, ταλαιπωρούσαν την επικράτεια μιά και κάθε έννοια κρατικής διοικήσεως και νομιμότητος είχε καταργηθεί επικρατώντας παντού η αναρχία.
Σημειωτέον ότι εκτός Ναυπλίου η Πελοπόννησος ευρίσκετο υπό την κατοχή των Αιγυπτίων του Ιμπραήμ, η Στερεά Ελλάς υπό τον Κιουταχή ενώ τα λίγα νησιά του Αιγαίου που απελευθερώθηκαν, ήσαν έρμαια των πειρατών.
Η άφιξη του Καποδίστρια στις 12 Ιανουαρίου 1828 σηματοδοτεί την σημαντικότερη προσπάθεια δημιουργίας τόσο Κράτους όσο και Τακτικού Στρατού. Ο Καποδίστριας αντελήφθη αμέσως την τραγική κατάσταση και σε 16 μόλις ημέρες (28 Ιανουαρίου 1828) συγκρότησε Πολεμικό Συμβούλιο υπό την προεδρία του ώστε να συγκροτηθούν Κρατικός Τακτικός Στρατός και Πολεμικός Στόλος.
Ο Καποδίστριας, επιδόθηκε στην αναδιοργάνωση των Ατάκτων Στρατευμάτων, εκδίδοντας το από 7 Φεβρουαρίου 1828 Διάταγμα («Οργανισμός Χιλιαρχιών»), με το οποίο τα μέχρι τότε Άτακτα Σώματα μετονομάζονταν σε «Αεικίνητα» και οργανώνονταν σε Οκτώ (8) Χιλιαρχίες των Δύο (2) Πεντακοσιαρχιών η κάθε μια.
Οι χιλιαρχίες συγκροτούνταν ανά περιοχές και η δύναμή τους κυμαινόταν από 500 έως 800 άνδρες. Οι νέοι Σχηματισμοί, συγκεντρώθηκαν στα Μέγαρα και την Ελευσίνα, όπου στις 16 και 26 Απριλίου αντιστοίχως, έδωσαν τον καθιερωμένο όρκο και παραδόθηκαν οι Σημαίες από την Κυβερνήτη στις Πεντακοσιαρχίες.
Οι δυνάμεις αυτές, με την νέα Οργάνωση και Σύνθεση συμμετείχαν στις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις της Στερεάς Ελλάδος και η προσφορά τους ήταν σημαντική.
Ειδικότερα διάταγμα της 7ης Φεβρουαρίου 1828 προέβλεπε:
Κατάργηση όλων των “αεικινήτων”, δηλαδή των Ατάκτων Σωμάτων.
Σχηματισμός 8 ΧΙΛΙΑΡΧΙΩΝ δυνάμεως 1.200 ανδρών η κάθε μία.
Υποδιαιρέσεις ΧΙΛΙΑΡΧΙΑΣ (διοικητής Αξιωματικός), ΠΕΝΤΑΚΟΣΙΑΡΧΙΑ (διοικητής Αξιωματικός), ΕΚΑΤΟΝΤΑΡΧΙΑ (διοικητής Αξιωματικός), ΕΙΚΟΣΙΠΕΝΤΑΡΧΙΑ (διοικητής Αξιωματικός), ΔΩΔΕΚΑΡΧΙΑ (διοικητής Υπαξιωματικός), ΠΕΝΤΑΡΧΙΑ (διοικητής Υπαξιωματικός).
Συγκροτείται Στρατόπεδον στην Τροιζήνα όπου θα συγκροτηθούν οι Χιλιαρχίες.
Συγκροτείται Επιμελητήριον Ανεφοδιασμού στον Πόρο.
Ο ίδιος ο Καποδίστριας έδωσε τις Πολεμικές Σημαίες στις Χιλιαρχίες.
Δημιουργήθηκαν επίσης δύο στρατοί:
Α. υπό τον Στρατάρχη Δημήτριο Υψηλάντη προς εκκαθάρισιν της Ανατολικής Στερεάς.
Β. υπό τον Στρατηγό Τζώρτζ προς εκκαθάρισιν της Δυτικής Στερεάς.
Ωστόσο η δολοφονία του πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδας ανέτρεψε τα πάντα και την όποια θετική πρωτοβουλία και σκέψη είχε προωθήσει και πραγματοποιήσει.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα μια κατάσταση αναρχίας, που ακολούθησε μετά το θάνατο του Καποδίστρια το 1831 και διήρκεσε περίπου δύο χρόνια και που προκάλεσε γενική ανωμαλία στο εσωτερικό της χώρας κλονίζοντας επικίνδυνα την τάξη και την πειθαρχία στο στράτευμα.
Οι ελάχιστες μονάδες στρατού που υπήρχαν, εμφάνιζαν εικόνα διάλυσης και δεν παρείχαν τις απαιτούμενες εγγυήσεις για την άμυνα και ασφάλεια. Η δύναμή τους ανερχόταν περίπου σε 700 άνδρες, που ήταν στρατωνισμένοι στην ύπαιθρο και ζούσαν σε βάρος των χωρικών, γιατί η Κυβέρνηση αδυνατούσε να τους δώσει οποιαδήποτε βοήθεια.
Με πληροφορίες από: ΓΕΣ / Hellasarmy / christosbolwsis
