Η νέα ιταλική κυβέρνηση θέλει να στείλει ανοιχτά το μήνυμα ότι κύρια προτεραιότητά της είναι ο επαναπροσανατολισμός των ευρωπαϊκών πολιτικών. Ένα μήνυμα που δεν ήταν ποτέ τόσο σαφές όσο σήμερα, με τη νέα συμμαχία της Λέγκα με τα Πέντε Αστέρια.
Ο Τζουζέπε Κόντε -αν τελικά ολοκληρωθεί θετικά η προσπάθεια σχηματισμού κυβέρνησης- πρέπει να πετύχει ένα διπλό αποτέλεσμα: πρέπει να καταφέρει να ικανοποιήσει τόσο τις πολιτικές δυνάμεις που τον υπέδειξαν όσο και τον ιταλό Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ο οποίος δεν άσκησε βέτο στην επιλογή του προσώπου του. Από τη μια, δηλαδή, να καταφέρει να πετύχει κάποιες σημαντικές αλλαγές, που θα αφορούν τις Ευρωπαϊκές Συνθήκες. Και από την άλλη, να μην προκαλέσει οριστική ρήξη με τις Βρυξέλλες.
Οι πρώτοι στόχοι στη δράση της νέας κυβερνητικής ομάδας αφορούν το μεταναστευτικό και την οικονομία.
Η Ιταλία αναμένεται να κάνει ιδιαίτερα αισθητή την παρουσία της στην Ευρωπαϊκή Σύνοδο στα τέλη Ιουνίου, όπου θα συζητηθεί, μεταξύ των άλλων, και η αλλαγή του κανονισμού του Δουβλίνου. Θα ζητήσει την αλλαγή των κανόνων που επιβάλλουν την παραμονή προσφύγων και μεταναστών στις χώρες πρώτης εισόδου, καθώς και την ταχύτερη και αποτελεσματικότερη πραγματοποίηση των επανεγκαταστάσεων. Ένα σημείο στο οποίο μπορεί αναμφίβολα να υπάρξει μια κοινή δράση με τη χώρα μας λόγω της ομοιότητας της κατάστασης.
Πρέπει να εξακριβωθεί, όμως, αν η Λέγκα θα καταφέρει να περιορίσει τους ακραίους τόνους που χρησιμοποίησε -σχεδόν σε μόνιμη βάση- στις αναφορές της στο μεταναστευτικό. Αν ο Ματέο Σαλβίνι εννοεί, όντως, να ξεκινήσει να απωθεί βάρκες και πλοιάρια με μετανάστες κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, είναι σαφές ότι οι αποστάσεις (τόσο με την Αθήνα όσο και με τις Βρυξέλλες) θα αυξηθούν εντυπωσιακά. Στο κρίσιμο αυτό θέμα, πάντως, οι «πεντάστεροι» κρατούν μια σαφώς πιο μετριοπαθή στάση, διότι δεν πρέπει να ξεχνά κανείς ότι τα μέλη τους, στο διαδίκτυο, έχουν ψηφίσει κατά της ποινικοποίησης της παράτυπης μετανάστευσης.
Το άλλο μεγάλο θέμα είναι εκείνο της οικονομίας. Και οι δύο κυβερνητικοί εταίροι στην Ιταλία ζητούν μεγαλύτερη ελαστικότητα σε ό,τι αφορά τη δυνατότητα πραγματοποίησης δημοσίων επενδύσεων. Η Λέγκα έχει αναφερθεί, μάλιστα, και σε ενδεχόμενη υπέρβαση του ορίου του 3% στη σχέση ελλείμματος – AΕΠ. Ένας άλλος στόχος είναι να μη συνυπολογίζονται στο έλλειμμα οι παραγωγικές επενδύσεις. Και αυτό να ισχύσει σε μόνιμη βάση. Στο κυβερνητικό πρόγραμμα αναφέρεται ότι η μείωση του δημόσιου χρέους μπορεί και πρέπει να επιτευχθεί μέσω της αύξησης των δημοσίων επενδύσεων.
Και η νέα προσέγγιση του Κόντε και των συνεργατών του βασίζεται στο ότι οι συνθήκες δεν πρέπει να θεωρούνται οριστικές και αμετάβλητες. Σύμφωνα με πληροφορίες, η Ρώμη θα επιδιώξει μια στενή συνεργασία με τις ευρωπαϊκές χώρες της Μεσογείου, αρχίζοντας ακριβώς από την Ελλάδα.
Ο μεγάλος κίνδυνος που πρέπει να αποφευχθεί (και ο ιταλός Πρόεδρος, Σέρτζιο Ματαρέλα, το έχει επαναλάβει σε κάθε δυνατό τόνο) είναι η αύξηση του σπρεντ και η αστάθεια στις αγορές. Διότι το ιταλικό δημόσιο χρέος ξεπερνά το 132% του ΑΕΠ, και η χώρα δεν μπορεί να επιτρέψει στον εαυτό της να μπει σε περίοδο διαρκών εντάσεων.
Το στοίχημα είναι να μπορέσει να επιτευχθεί ένα απτό αποτέλεσμα, χωρίς να κινδυνεύσουν η δημόσια οικονομία και οι αποταμιεύσεις των πολιτών. Η κυβέρνηση Κόντε ξέρει ότι έχει ένα μεγάλο ατού: το ουσιαστικό βάρος της ιταλικής οικονομίας μέσα στην Ευρωζώνη. Διότι μια κρίση της Ιταλίας θα μπορούσε να συμπαρασύρει όλη τη ζώνη του ενιαίου νομίσματος. Αλλά είναι σαφές ότι ένα τόσο ακραίο σενάριο τελικά δε θα ωφελούσε κανέναν.
