Είναι στην φύση των παιδιών να λένε κάποια ψεμματάκια! Τι κάνουμε όμως όταν τα πράγματα σοβαρεύουν και το παιδί λέει συνέχεια ψέμματα;
Είναι σύνηθες όταν οι γονείς πιάσουν επανειλημμένα το παιδί τους να λέει ψέμματα, να αισθάνονται απογοήτευση, δυσπιστία, αμηχανία ή θυμό ενώ σχεδόν πάντα στεναχωριούνται.
Πώς μπορεί όμως να χτιστεί μία σχέση αλήθειας και εμπιστοσύνης με τα παιδιά;
Αρχικά ενθαρρύνουμε τα παιδιά να λένε την αλήθεια και να μιλούν με ειλικρίνεια. Αυτό δεν γίνεται βέβαια από τη μια μέρα στην άλλη, αλλά είναι ένας μακρύς δρόμος ο οποίος χτίζεται μέρα με τη μέρα, με βάση την ειλικρίνεια και από τους γονείς προς τα παιδιά.
– Το να λέει ψέμματα ένα παιδί αποτελεί και αυτό έναν τρόπο επικοινωνίας του, όμως οι γονείς πρέπει να αντιληφθούν πραγματικά τι κρύβεται πίσω από το κάθε ψέμα ώστε να μπορούν να αντιδράσουν ανάλογα.
– Όσο το παιδί μεγαλώνει, αναπτύσσονται μαζί η αντίληψη του και η αίσθηση της φαντασίας και της πραγματικότητας. Όταν λοιπόν ερχόμαστε αντιμέτωποι με ένα παιδί που λέει ψέμματα, είναι σημαντικό να λάβουμε υπόψη μας τη θέση που βρίσκεται στο αναπτυξιακό του ταξίδι. Διαφορετικές θέσεις σε αυτό απαιτούν και διαφορετικές συμπεριφορές εκ μέρους μας.
-Η σχέση με το παιδί είναι ο θεμέλιος λίθος της ειλικρίνειας. Είναι το έδαφος στο οποίο πατάει για να αναπτυχθεί. Ένα παιδί επιθυμεί να μοιραστεί την καρδιά του μαζί σας μόνο όταν η σύνδεση μεταξύ σας είναι ισχυρή. Η σχέση που μπορεί να έχετε είναι το πιο δυνατό και αξιόπιστο μέτρο που μπορείτε να λάβετε για το ψέμα. Αφιερώστε, λοιπόν, χρόνο ώστε να δημιουργήσετε τις προϋποθέσεις αυτής της σύνδεσης.
-Προσοχή στα λόγια σας! Το παιδί μαθαίνει μέσω της μίμησης. Όταν υπόσχεστε στο παιδί σας “Θα έρθω σε λίγο,” πόσο ακριβές είναι αυτό; Οι πράξεις σας συνάδουν με τα λόγια σας; Προσπαθήστε στα λόγια σας να είστε συνεπείς και ακριβείς.
-Σε περίπτωση που πιάσετε τον εαυτό σας να λέει ψέμματα, απολογηθείτε γι' αυτό και αναλάβετε την ευθύνη. Κάντε σαφές ότι η αξιοπιστία είναι κάτι που αρχικά χαρίζεται σε όλους αλλά στην πορεία της ζωής μας είναι προνόμιο να είσαι αξιόπιστος.
– Γίνετε το ασφαλές μέρος αποδοχής για το παιδί σας
Αυτό δεν σημαίνει πως πρέπει να συμφωνείτε με οτιδήποτε λέει το παιδί σας. Σημαίνει πως σε περίπτωση που αισθανθεί την εσωστρέφεια, την αυστηρή κριτική σας, την ανησυχία ή ακόμα και την αρνητική αντίδρασή σας για ένα συγκεκριμένο θέμα, τότε είναι πολύ πιθανό να μην αποκαλύψει ποτέ τι έχει στην καρδιά και το μυαλό του. Ο καλύτερος τρόπος για να διασφαλίσετε πως θα συνεχίσει να μοιράζεται τις σκέψεις και τα συναισθήματά του είναι να αντιληφθείτε τα θέματα που σας προκαλούν σύγχυση και να δουλέψετε πάνω σε αυτά.
-Διδάξτε του την αξία της αλήθειας να μιλάτε ανοιχτά με το παιδί σας, περιγράφοντας τη φύση των λέξεων. Οι λέξεις κάτι σημαίνουν, βασιζόμαστε σε αυτές για να γνωρίζουμε τι συμβαίνει γύρω μας. Πρέπει να έχουμε τη δυνατότητα να εμπιστευόμαστε ο ένας τις λέξεις του άλλου. Βρείτε τον τρόπο να διδάξετε στα παιδιά σας πόσο πιο εύκολο είναι να λένε την αλήθεια.
– Δώστε χώρο και χρόνο στα μικρά πράγματα
Μερικές φορές τα παιδιά δεν βρίσκουν τις κατάλληλες λέξεις να εκφραστούν όταν κάθεστε ο ένας απέναντι στον άλλον. Επομένως, θα μπορούσατε να συζητήσετε καθώς περπατάτε ο ένας δίπλα στον άλλον. Ανακαλύψτε ποιο περιβάλλον και ποια κατάσταση βοηθάει το παιδί σας να μοιραστεί τις σκέψεις και τα συναισθήματά του. Αφιερώστε χρόνο σε αυτό.
– Ξεχωρίστε την συμπεριφορά από το πρόσωπο
Όταν πιάνετε το παιδί σας να λέει ψέμματα, αντιμετωπίστε το ψέμα και όχι το παιδί σας αποκαλώντας το ψεύτη. Χαρακτηρίζοντάς το ως ψεύτη έχει ως αποτέλεσμα να κλείνεται στον εαυτό του και να αισθάνεται ντροπή. Αντιθέτως, όταν η αρνητική συμπεριφορά αντιμετωπίζεται ήρεμα και ξεκάθαρα, χωρίς αυστηρή κριτική, οδηγεί σε επίγνωση και ανάληψη της ευθύνης της πράξης εκ μέρους του παιδιού, καθώς και σε πιθανότητα αλλαγής. Εκφράστε ανησυχία και απογοήτευση για την συμπεριφορά του και ταυτόχρονα πείτε του πως είναι καλό άτομο και πως έχει το περιθώριο να πει την αλήθεια δίνοντάς του κουράγιο. Αυτό παρακινεί το παιδί σας να βελτιώσει τη συμπεριφορά του και τελικά να κατακτήσει και να ισχυροποιήσει την προσωπική του ταυτότητα ως ένα άτομο που γίνεται όλο και πιο αξιόπιστο. Είναι φυσιολογικό το παιδί να νιώθει ενοχές – το συναίσθημα ότι έχει κάνει κάποιο λάθος και οφείλει να διορθώσει. Το να μετανιώσει για μια πράξη αποτελεί σημαντικό μέρος της ανάπτυξής του. Η ντροπή πηγάζει από την αυτοκριτική του.
