Στην πρώτη σύνοδο κορυφής της Ευρωπαϊκής Ενωσης μετά την ανάληψη των καθηκόντων του Ντόναλντ Τραμπ, λίγο πριν η Τερέζα Μέι επικαλεστεί το άρθρο 50 για να ζητήσει την έξοδο της Βρετανίας από την Ενωση, η οποία συμπληρώνει 60 χρόνια από την υπογραφή της Συνθήκης της Ρώμης, οι 28 ηγέτες των χωρών μελών συναντώνται στην Μάλτα αναζητώντας έναν κοινό βηματισμό, κάτι που αποδεικνύεται ιδιαίτερα δύσκολο, όπως προκύπτει και από τις δηλώσεις ορισμένων ηγετών.
Η πρωινή συνεδρίαση της Συνόδου Κορυφής επρόκειτο να αφιερωθεί στο μεταναστευτικό, ωστόσο οι πολιτικές εξελίξεις στις δύο ακτές του Ατλαντικού και κυρίως η αναταραχή που έχει προκαλέσει ο Ντόναλντ Τραμπ με τα διατάγματά του για τους μετανάστες, έστρεψαν την συζήτηση στην αναζήτηση τρόπων για την συνεργασία με τις Ηνωμένες Πολιτείες πάνω σε νέες βάσεις.
Δεν θα μείνουμε σιωπηλοί στις αρχές μας
Ο οικοδεπσότης της συνόδου, Μαλτέζος πρωθυπουργός Τζίζεφ Μουσκάτ, δεν έκρυψε την ανησυχία του για την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί. “Δεν υπήρχε καμία αίσθηση αντιαμερικανισμού. Υπήρχε η αίσθηση ότι χρειάζεται να συνεργαστούμε με τις ΗΠΑ αλλά πρέπει να δείξουμε ότι δεν μπορούμε να παραμένουμε σιωπηλοί όταν το θέμα αφορά τις αρχές μας. Πρέπει να μιλάμε και θα μιλάμε όταν πιστεύουμε ότι καταπατώνται αυτές οι αρχές”, τόνισε. Κατά τη διάρκεια του γεύματος εργασίας οι 28 συμφώνησαν σχεδόν ομόφωνα ότι ανησυχούν για τη συμπεριφορά και μια σειρά αποφάσεων που λαμβάνονται στις ΗΠΑ, χωρίς, όμως αίσθημα αντιαμερικανισμού, όπως εξήγησε ο κ. Μουσκάτ.
Οπως μάλιστα είπε ο γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ αμέσως μετά την λήξη της πρωινής συνεδρίασης, οι ηγέτες ορισμένων χωρών δεν συμμερίστηκαν την ανησυχία των υπολοίπων για τις εξελίξεις στις ΗΠΑ, χωρίς ωστόσο να εξηγήσει ποιους εννοεί.
Η καγκελάριος της Γερμανίας Άγγελα Μέρκελ τόνισε ότι η Ευρώπη θέλει να συνεχίσει τη συνεργασία της με τις ΗΠΑ για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας. Σύμφωνα με την καγκελάριο, οι ηγέτες των χωρών-μελών της ΕΕ συμφώνησαν ότι είναι προς το συμφέρον τους να έχουν καλές διατλαντικές σχέσεις όποτε αυτό είναι δυνατόν.
Η Tερέζα Μέι σε ρόλο… ταχυδρόμου
Εμμεση ήταν η αναφορά του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ στις Ευρω-αμερικανικές σχέσεις. «Οι αλλαγές στην παγκόσμια κονίστρα μάς υπενθυμίζουν πόσο σημαντική είναι μια ισχυρή ΕΕ», είπε ο κ. Τουσκ, στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τον πρωθυπουργό της Μάλτας Τζόζεφ Μούσκατ και τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν Κλοντ Γιούνκερ.
«Η διατλαντική συνεργασία παραμένει μια μεγάλη προτεραιότητα για εμάς, διότι ήταν ένας σταθερός πυλώνας του ελευθέρου κόσμου. Ταυτοχρόνως ξέρουμε ότι σήμερα δεν υπάρχει άλλη επιλογή από να ανακτήσουμε την εμπιστοσύνη στις δικές μας δυνάμεις», τόνισε ο Ντ. Τούσκ.
O Ντ. Τουσκ ανέφερε πως οι σημερινές «προκλήσεις» μπορούν να γίνουν «απειλές» εάν δεν υπάρχει ενότητα μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ. Ερωτηθείς, δε, για το ποιος θα μπορούσε να είναι ο ρόλος της Βρετανίας στις σχέσεις ΕΕ-ΗΠΑ σημείωσε: «Δεν έχουμε καμία αυταπάτη ότι στο μέλλον, μετά το Brexit θα πρέπει να βασιστούμε στους 27. Ωστόσο, η πρόθεσή μας είναι να έχουμε πολύ δυνατές διατλαντικές σχέσεις και το Ηνωμένο Βασίλειο, εντός ή εκτός ΕΕ θα μπορούσε να αποδειχθεί χρήσιμο, όπως συζητήθηκε σήμερα με την Τ. Μέι. Είναι πολύ θετικό ότι σήμερα υπήρχε ένα πνεύμα αλληλεγγύης μεταξύ και των 28».
Κατά τη διάρκεια της συνόδου, η βρετανίδα πρωθυπουργός Τερέζα Μέι, η μόνη ηγέτις ευρωπαϊκής χώρας που έχει συναντηθεί με τον νέο πρόεδρο των ΗΠΑ, αναφέρθηκε στην συνάντησή της με τον Ντόναλντ Τραμπ. Σύμφωνα με πληροφορίες, η κα. Μέι ενημέρωσε τους 27 για τις απόψεις του Ντόναλντ Τραμπ για το ΝΑΤΟ – το οποίο ο αμερικανός πρόεδρος έχει χαρακτηρίσει ξεπερασμένο – τονίζοντας ότι η νέα κυβέρνηση της Ουάσιγκτον επιθυμεί οι χώρες μέλη της συμμαχίας να ανταποκρίνονται στις οικονομικές υποχρεώσεις τους.
Πλαίσιο δράσεων για το προσφυγικό
Όσον αφορά το προσφυγικό/μεταναστευτικό, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου είπε πως στη σύνοδο «συμφώνησαμε σε άμεσα επιχειρησιακά μέτρα τα οποία θα πρέπει να αντιμετωπίσουν τους παράτυπους μετανάστες και να σώσουν ζωές» και ότι η ΕΕ θα συνδράμει την ακτοφυλακή της Λιβύης σε σχέση με συγκεκριμένες επιχειρήσεις διάσωσης, ενώ θα ενδυναμώσει την αντιμετώπιση των ροών.
«Θέλουμε να ενδυναμώσουμε τις εθελοντικές επαναπροωθήσεις από τη Λιβύη προς άλλες χώρες» συμπλήρωσε ο Ντ. Τουσκ και σημείωσε πως για να εφαρμοστούν αυτοί οι άξονες προτεραιότητας θα υπάρχουν επιπλέον ευρωπαϊκοί πόροι.
«Θα δράσουμε σεβόμενοι τα ανθρώπινα δικαιώματα και το διεθνές δίκαιο, αλλά και τις ευρωπαϊκές αξίες», τόνισε και προσέθεσε:
«Έχουμε αποφασίσει να υποστηρίξουμε τα κράτη-μέλη και τις διμερείς δραστηριότητες που έχουμε με τη Λιβύη. Ως προς τούτο καλωσορίζουμε το μνημόνιο συνεργασίας που υπεγράφη χθες μεταξύ Ιταλίας-Λιβύης, κάτι που αποτελεί ένα ενθαρρυντικό σημάδι ότι τα πράγματα θα αλλάξουν προς το καλύτερο.
Η ΕΕ θα υποστηρίξει την Ιταλία και τη Λιβύη. Είναι μια κοινή μας ευθύνη».
Βιώσιμη πολιτική μετανάστευσης
Στο κείμενο των συμπερασμάτων, υπογραμμίζεται ότι ο έλεγχος των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ και η ανακοπή των παράνομων μεταναστευτικών ροών προς την Ευρώπη, αποτελούν βασικό στοιχείο για μια βιώσιμη πολιτική μετανάστευσης.
Στο κείμενο σημειώνεται ότι στην Αν. Μεσόγειο, παρά τις πιέσεις που παραμένουν, οι αφίξεις τους τελευταίους τέσσερις μήνες του 2016 ήταν μειωμένες σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2015 κατά 98%, ενώ οι ηγέτες της ΕΕ θα συνεχίσουν να υποστηρίζουν την πλήρη εφαρμογή της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας και τις χώρες του “δρόμου” των Δυτ. Βαλκανίων.
Οι ηγέτες της ΕΕ επικεντρώθηκαν στον “δρόμο” της Κεντρικής Μεσογείου, αναφέροντας ότι στη διάρκεια του 2016, οι αφίξεις ξεπέρασαν τις 180.000.
Επισημαίνοντας ότι εκατοντάδες ανθρώπων έχασαν τη ζωή τους το 2017 και ότι η άνοιξη πλησιάζει, οι ηγέτες της ΕΕ εκφράζουν την αποφασιστικότητά τους για περαιτέρω ενέργειες προκειμένου να μειωθούν οι μεταναστευτικές ροές στην Κεντρική Μεσόγειο και να εξαρθρωθούν τα κυκλώματα των λαθρεμπόρων, επαγρυπνώντας ταυτόχρονα και για τον “δρόμο” της Αν. Μεσογείου, αλλά και άλλων.
Οι ηγέτες της ΕΕ αναφέρουν πως θα συνεργαστούν πρωτίστως με τη Λιβύη απ’ όπου φεύγουν κυρίως οι μετανάστες, αλλά και με τις γειτονικές της χώρες συμπεριλαμβανομένων και των υπο-Σαχάριων.
Στο κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου της Μάλτας αναφέρεται ότι θα δοθεί προτεραιότητα στους εξής τομείς:
– Εκπαίδευση, εξοπλισμό και υποστήριξη της Λιβυκής Ακτοφυλακής και άλλων συναφών υπηρεσιών. Συμπληρωματικά προγράμματα εκπαίδευσης από την ΕΕ πρέπει να αναπτυχθούν γρήγορα, με έναρξη εκείνα που ήδη έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο της επιχείρησης SOPHIA.
Η χρηματοδότηση και ο προγραμματισμός αυτών των δραστηριοτήτων θα πρέπει να γίνει βιώσιμος και προβλέψιμος, και διαμέσου του Μεσογειακού Δικτύου Seahorse.
– Αυξημένες προσπάθειες προκειμένου να διαλυθεί η επιχείρηση λαθρεμπορίου ανθρώπινων ζωών, με ευθύνη της Λιβύης και σχετικών διεθνών εταίρων, συμπεριλαμβάνοντας, μεταξύ άλλων, την Europol και την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή.
– Βελτίωση της κοινωνικο-οικονομικής κατάστασης των τοπικών κοινοτήτων στην Λιβύη, ιδιαίτερα στις παράκτιες περιοχές και στα σύνορα της Λιβύης με τους “δρόμους” μετανάστευσης.
– Εξασφάλιση επαρκούς ικανότητας υποδοχής και ικανοποιητικών συνθηκών για τους μετανάστες στη Λιβύη από κοινού με την UNHCR και τον ΙΟΜ.
– Υποστήριξη του ΙΟΜ στην ενίσχυση των δραστηριοτήτων υποστηριζόμενης οικειοθελούς επιστροφής.
– Ενίσχυση των εκστρατειών ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης που απευθύνονται σε μετανάστες στη Λιβύη και τις χώρες προέλευσης και διέλευσης, σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς και διεθνείς οργανισμούς, ιδιαίτερα για την αντιμετώπιση του επιχειρηματικού μοντέλου των διακινητών.
– Συμβολή στη μείωση της πίεσης στα χερσαία σύνορα της Λιβύης, σε συνεργασία τόσο με τις λιβυκές αρχές αλλά και όλους τους γείτονες της Λιβύης, μεταξύ άλλων με την υποστήριξη έργων ενίσχυσης της ικανότητας διαχείρισης των συνόρων τους.
– Παρακολούθηση των εναλλακτικών διαδρομών και της πιθανής εκτροπή των δραστηριοτήτων των διακινητών, μέσω από κοινού προσπαθειών γειτονικών χωρών στο πλαίσιο εταιρικής σχέσης, με την υποστήριξη των κρατών μελών και όλων των σχετικών οργανισμών της ΕΕ και με τη διάθεση όλων των αναγκαίων μέσων επιτήρησης.
– Συνεχή υποστήριξη των προσπαθειών και πρωτοβουλιών μεμονωμένων κρατών-μελών που ασχολούνται άμεσα με τη Λιβύη. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΕ εκφράζει την ικανοποίησή της και είναι έτοιμη να υποστηρίξει την Ιταλία στην εφαρμογή του μνημονίου συμφωνίας που υπεγράφη στις 2 Φεβρουαρίου 2017 από τις ιταλικές αρχές και τον πρόεδρο του υπουργικού συμβουλίου της Λιβύης Al Serraj.
– Εμβάθυνση του διαλόγου και της συνεργασίας σε θέματα μετανάστευσης με όλες τις χώρες που συνορεύουν με τη Λιβύη, συμπεριλαμβανομένης της καλύτερης επιχειρησιακής συνεργασίας με τα κράτη μέλη και την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Συνόρων και του Λιμενικού για την πρόληψη αναχωρήσεων και τη διαχείριση των επιστροφών.
Οι ηγέτες της ΕΕ αναφέρουν ότι ορισμένες από τις προαναφερόμενες δράσεις μπορούν να χρηματοδοτηθούν μέσω του Ταμείου της ΕΕ για την Αφρική με 1,8 δισ. από τον προϋπολογισμό της ΕΕ και 152 εκατομμύρια από τις συνεισφορές των κρατών.
Προκειμένου να καλυφθούν οι πλέον επείγουσες ανάγκες της παρούσης αλλά και για όλο το 2017, η Σύνοδος της Μάλτας καλωσορίζει την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να συμβάλλει, ως πρώτο βήμα, με επιπλέον 200 εκατομμύρια ευρώ στο Ταμείο της ΕΕ για την Αφρική και να δώσει προτεραιότητα στα προγράμματα που αφορούν στην μετανάστευση και σχετίζονται με τη Λιβύη.
http://www.thetoc.gr
