Άρθρο του Αντώνη Ν. Βγόντζα
Οι πιο μεγάλοι και βαθείς φόβοι επαληθεύτηκαν. Οχι τόσο εκείνοι που είχαν ως αφετηρία την επιπόλαιη ανάγνωση των δημοσκοπήσεων. Οσο, κυρίως, εκείνοι που στηρίζονταν σε μια περιήγηση στην αυξανόμενη αντισυστημική διάθεση των λαών με τους οποίους έχουμε θεσμική και πολιτισμική αναφορά.
Και αυτή δεν περιορίζεται μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο. Είναι ισχυρή και ενισχύεται διαρκώς σε αρκετούς λαούς της θεσμικά οργανωμένης Ευρώπης. Είναι ισχυρή στις ΗΠΑ. Εάν δεν είχαν, κυριολεκτικώς, «χαριστεί» από την αρχή στη Χίλαρι Κλίντον 400 εκλέκτορες, χωρίς λαϊκή υπόδειξη, τότε είναι βέβαιο ότι ο Μπέρνι Σάντερς θα διεκδικούσε τον Λευκό Οίκο από πιο ισχυρή αφετηρία.
Υπάρχει μια εξήγηση για όλο αυτό το φαινόμενο της αντισυστημικής συμπεριφοράς και δράσης των λαών. Πριν από 27 χρόνια, το 1989, κατέρρευσαν όλα, σχεδόν, τα καθεστώτα του υπαρκτού σοσιαλισμού. Οι δυνάμεις του καπιταλισμού θριαμβολόγησαν. Ολοι οι φανεροί και κρυφοί νεοφιλελεύθεροι πανηγύρισαν. Αξίωσαν τον περιορισμό του κράτους. Ακόμα και του κοινωνικού κράτους.
Σήμερα, όμως, ξέρουμε. Οι λαοί έχουν κουραστεί από την προσπάθεια έμπρακτης επιβολής των νεοφιλελεύθερων ιδεών. Οι νεοφιλελεύθερες ιδέες παράγουν λιτότητα διαρκή και χωρίς τέλος. Γι’ αυτό και κυριαρχούν οι ανέξοδοι λαϊκιστές και τυχοδιώκτες που δεν ρισκάρουν τίποτα. Δυστυχώς τα δημοψηφίσματα σπάνια ενώνουν τους λαούς. Συνήθως τους διχάζουν. Και κατά κανόνα καθιστούν τους λαούς συνένοχους στα λάθη των πολιτικών ηγεσιών. Σε αυτό αντίστοιχα έγκειται και το πλεονέκτημα του κοινοβουλευτικού δημοκρατικού πολιτεύματος. Στη διαχρονική ικανότητά του να συνθέτει τις απόψεις και να απορροφά τις ρήξεις.
Ποιες είναι οι συνέπειες από τη δημοψηφισματική απόφαση του αγγλικού λαού;
Βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Για το Ηνωμένο Βασίλειο και για την υπόλοιπη Ευρώπη. Για όλο τον κόσμο. Ας ασχοληθούμε με τις πιο σημαντικές.
Μια άλλη μέρα! Θα έχουμε μια άλλη εποχή. Οι πιο πολλοί από εμάς θα ασχοληθούμε με τις πιθανές επιπτώσεις στην καθημερινότητα. Οι μεσοπρόθεσμες είναι σημαντικές. Οι μακροπρόθεσμες ακόμα πιο σημαντικές. Η αποχώρηση της Μεγ. Βρετανίας δεν είναι αυτόματη. Δεν είναι αυτοδίκαιη. Θα επακολουθήσουν διαπραγματεύσεις μεταξύ του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Οι διαπραγματεύσεις θα κρατήσουν κοντά δύο χρόνια. Με δυνατότητα παράτασης. Θα είναι ουσιαστικές. Οπωσδήποτε, όμως, η Μεγ. Βρετανία δεν θα συμμετέχει στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά. Θα πληρώνει δασμούς και θα πληρώνουμε δασμούς για τα προϊόντα της.
Η στερλίνα ως νόμισμα διεθνών συναλλαγών θα χάσει πολύ από τη «γοητεία» της. Η δύναμη του ευρώ εξαρτάται από σειρά αποφάσεων. Το δολάριο θα εκτοξευτεί. Ισως και να το ακολουθήσουν και άλλα ισχυρά νομίσματα. Το City του Λονδίνου, ως κέντρο ουσιαστικά του παγκόσμιου τραπεζικού συστήματος, η αφετηρία όλων των κερδοσκόπων θα μπει σε περιπέτειες. Με πιθανότερο τον περιορισμό πολλών από τις φιλοδοξίες του.
Η Ακροδεξιά και οι ευρωσκεπτικιστές θα ενισχυθούν. Ακόμα και χώρες που δεν έχουν ουσιαστικά προβλήματα. Ολα αυτά τα κινήματα θα ενισχύσουν τους υφέρποντες εθνικισμούς στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη και χώρες. Η πολιτική ομπρέλα προστασίας μικρών χωρών, όπως η Ελλάδα (πολύ πιο δραστική από την αντίστοιχη ομπρέλα στρατιωτικών συμμαχιών), δεν είμαστε βέβαιοι πια ότι θα έχει την ίδια αποτρεπτική δύναμη. Το αναπόφευκτο ντόμινο εξελίξεων κανένας μας δεν έχει τη δύναμη να το προσδιορίσει. Ή να το ιχνηλατήσει από τώρα. Για να σταθεί στα πόδια της η Ευρωπαϊκή Ενωση και να συγκρατήσει τα ιμάτιά του το ευρωπαϊκό κοινωνικό κράτος θα πρέπει η Γερμανία να βάλει πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη. Οι Γερμανοί πολιτικοί πρέπει να συγκρουστούν με μεγάλο μέρος από το βιομηχανικό κατεστημένο της χώρας τους και με τους λαϊκιστές της Ακροδεξιάς και της Αριστεράς. Αν δεν το πράξουν, παύουν να έχουν αξιώσεις να αναγνωριστούν ιστορικά ως ηγέτες. Εκτός εάν η Ευρωπαϊκή Ενωση και οι διαδικασίες ολοκλήρωσής της ήταν απλώς ένα «τέχνασμα» της πλειοψηφίας των Γερμανών πολιτικών για την εκ νέου νομιμοποίηση της Γερμανίας στον κόσμο μετά τον τελευταίο καταστρεπτικό και κτηνώδη πόλεμο που η ίδια προκάλεσε.
Η μεγάλη πρόκληση; Τι ήταν τελικά η Ενωμένη Ευρώπη; Εποικοδόμημα σε ένα ασταθές και αμμώδες πεδίο χωρίς τη συμμετοχή των λαών ή η μεγάλη υπέρβαση του στείρου, επικίνδυνου και φιλοπόλεμου εθνικισμού και ενός διάχυτου λαϊκισμού;
Η απάντηση; Και από ποιον θα δοθεί; Από τους λαούς ή από τις πολιτικές ελίτ; Χώρια ή μαζί;
Πηγή: protothema.gr
