Ψαροκώσταινα: Από το Ναύπλιο βγήκε το λανθασμένο «παρατσούκλι» της Ελλάδας

Πώς αλλιώς λέμε τον επίγειο γαλανόλευκο παράδεισο; Ψαροκώσταινα, έτσι δεν είναι;

Εμ, δεν είναι ακριβώς έτσι. Κι αυτό γιατί μπορεί η Ελλάδα να είναι αυτή που είναι, αλλά η Ψαροκώσταινα στην πραγματικότητα είναι (περισσότερο)… Ψωροκώσταινα. Και πίσω από αυτή την άτυπη, ας το πούμε έτσι, «ονοματοδοσία», κρύβεται μία πραγματικά σπαρακτική ιστορία.

Εξηγούμαστε: η Πανωραία Χατζηκώστα ή Χατζηκώσταινα υπήρξε Ελληνίδα Μικρασιάτισσα από το Αϊβαλί. Προερχόταν από εύπορη, αρχοντική οικογένεια, όμως μετά την ολοσχερή καταστροφή του Αϊβαλιού από τους Τούρκους το 1821 (με τον άντρα της και τα 4 παιδιά της να σφαγιάζονται μπροστά της), αναγκάστηκε να μεταβεί στο Ναύπλιο για να γλυτώσει.

Εκεί ξεκίνησε ο δυσβάσταχτος και «άνισος» αγώνας για την επιβίωσή της, με την πρώην αρχόντισσα να γίνεται αχθοφόρος και πλύστρα προκειμένου να βγάλει τα προς το ζην. Παρά την άθλια οικονομική της κατάσταση, ωστόσο, πήρε υπό την προστασία της πολλά ορφανά παιδάκια, που για να τα ζήσει αναγκάστηκε να ζητιανεύει δεξιά κι αριστερά.

Η Πανωραία έμεινε στην ιστορία όταν το 1826, σ’ έναν έρανο που έγινε στο Ναύπλιο για την ενίσχυση των πολιορκημένων του Μεσολογγίου, προσέφερε τα απειροελάχιστα υπάρχοντά της υπέρ του Αγώνα. «Δεν έχω τίποτα άλλο από αυτό το ασημένιο δαχτυλίδι κι αυτό το γρόσι. Αυτά τα τιποτένια προσφέρω στο μαρτυρικό Μεσολόγγι», ήταν τα λόγια της.

Και τώρα, πίσω στο θέμα μας: το «Χατζηκώσταινα» δεν σας λέει πολλά, είναι σχεδόν βέβαιο. Όλοι όμως γνωρίζουμε την «Ψαροκώσταινα» ή, ορθότερα, την «Ψωροκώσταινα». Η αρχόντισσα από το Αϊβαλί πριν εγκατασταθεί στο Ναύπλιο είχε περάσει ένα μικρό διάστημα στα Ψαρά. Γι’ αυτό πολλοί ισχυρίζονται πως το σωστό «πρωσονύμιο» είναι «Ψαροκώσταινα».

Στην πραγματικότητα, όμως, το παρατσούκλι της το έδωσαν κάποια… αλητάκια στο Ναύπλιο, λόγω της παραμελημένης εμφάνισής της όταν ζητιάνευε. Τη φώναζαν «Ψωροκώσταινα», παραπέμποντας, φυσικά, στην ψώρα (και όχι στα Ψαρά- αν και με τον καιρό έχουμε καταλήξει να δεχόμαστε και τις δύο εκδοχές).

Έκτοτε, ο χαρακτηρισμός Ψωροκώσταινα «συνοδεύει» το ελληνικό κράτος. Είναι ένα κράτος φτωχό, που βασίζεται το περισσότερο στην εθελοντική συνδρομή και προσπάθεια των κατοίκων του παρά στη σωστή και επιστημονική οργάνωση και διαχείριση των εσόδων του.

Εν ολίγοις, ένας απαξιωτικός χαρακτηρισμός που στην καρδιά του, όμως, εμφωλεύει μια ιστορία υπέρτασης αυταπάρνησης.

Πηγή: menshouse.gr