Agency: Πώς αφορά εμένα και το παιδί μου;

Δεν υπάρχει μονολεκτική μετάφραση για τον όρο agency. Θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως αυτονομία και ανεξαρτησία, η ικανότητα και το αίσθημα του ανθρώπου να δρα ελεύθερα και
αποτελεσματικά στη ζωή του, απολαμβάνοντας τις επιλογές του και παίρνοντας την ευθύνη για αυτές.

Σκοπός κάθε υγιούς οικογένειας είναι να βοηθήσει το παιδί να διαχειριστεί την
αυτονομία του με ένα σωστό τρόπο έτσι ώστε να μπορεί να απολαύσει το αίσθημα της
ανεξαρτησίας του και να το υπερασπιστεί όταν αυτό αμφισβητείται. Ωστόσο υπάρχουν
ορισμένες φορές που το θέλημα του παιδιού πάει ενάντια στο θέλημα του γονιού και ο γονιός αναγκάζεται να επιστρατεύσει διάφορες μεθόδους για να επιβληθεί. Δεν γίνεται δηλαδή λόγος για οριοθέτηση (που είναι κάτι αναγκαίο) αλλά για μία προσπάθεια του γονιού να αμφισβητήσει το agency του παιδιού.

Η γραμμή πολλές φορές δεν είναι ξεκάθαρη και στη ψυχοθεραπεία προσπαθούμε να βρούμε αυτά τα λεπτά όρια. Ωστόσο υπάρχουν συγκεκριμένα παραδείγματα προς αποφυγή. Δείτε τα παρακάτω:

1. Η μητέρα λέει στο παιδί: Δώσε ένα φιλί στη θεία σου. Το παιδί δεν θέλει, αλλά η μάνα επιμένει να δείξει το παιδί την αγάπη του δίνοντάς φιλί.

Στο πρώτο παράδειγμα, το παιδί διδάσκεται ότι χρωστάει συναισθηματική ενέργεια και
σωματική επαφή στους ενήλικες, ανεξάρτητα από το αν το επιθυμεί. Κάτι τέτοιο θα το
δυσκολέψει στο μέλλον να βάλει όρια σε ανθρώπους που δε θα σέβονται την επιθυμία του θα του ασκήσουν πίεση για να ενδώσει, για να τους προσφέρει τον εαυτό του “ψυχή τε και σώματι”.

2. Ο πατέρας λέει κρυφά στο παιδί: Θα πάμε να δούμε τους παππούδες σου. Ξέρω ότι δε θες να σε αγκαλιάζουν. Αγκάλιασε τους και εγώ θα σου πάρω σοκολάτα μετά.

Στο δεύτερο παράδειγμα μπαίνει η έννοια της δωροδοκίας. Το παιδί διδάσκεται ότι είναι κοινωνικά αποδεκτό να παραβιάζεται η συναίνεσή του αν πρόκειται να το ανταμείψουν. Ουσιαστικά ο γονιός εκμεταλλεύεται τον πόθο του παιδιού για γλυκό, προκειμένου να το κάνει να αρνηθεί τα όρια του και τις ανάγκες του. Κάτι τέτοιο θα το δυσκολέψει στο μέλλον να έχει το θάρρος της γνώμης του και θα το κάνει πιο ευάλωτο στο να χειραγωγείται ευκολότερα από υποσχέσεις.

Η συναίνεση είναι κάτι που πρέπει να διδάσκεται και να γίνεται αφορμή για συζήτηση
συνεχώς, χωρίς να δίνουμε στο παιδί μπερδεμένα μηνύματα. Η συναίνεση δεν είναι ένας διακόπτης που όποτε βολεύει κατεβαίνει ή ανεβαίνει. Δεν γίνεται να μεγαλώνουμε παιδιά χωρίς να σεβόμαστε τη συναίνεση τους και ξαφνικά σαν ενήλικες να είναι δυναμικοί, ευέλικτοι, ανεξάρτητοι άνθρωποι. Το άρθρο δεν έχει σκοπό να υποτιμήσει τις απόψεις των γονιών για το συμφέρον του παιδιού τους. Δεν είναι απαραίτητο η άποψη του παιδιού να γίνει δεκτή. Αν το παιδί όμως δεν μάθει από το σπίτι του ότι οι απόψεις του γίνονται σεβαστές, δεν θα έχει αυτοσεβασμό σαν ενήλικας και πιθανότατα θα εμπλακεί σε κακοποιητικές σχέσεις και πλαίσια.

Όπως ίσως καταλάβατε, αυτό το άρθρο δεν αφορά μόνο παιδιά αλλά και τους ενήλικες που κάποτε ήταν παιδιά. Σκοπός της ψυχοθεραπείας είναι να βοηθήσει ένα άτομο να
συνειδητοποιήσει το τί του έχει συμβεί, πως μπορεί να το υπερβεί και πως μπορεί να σπάσει φαύλους κύκλους για να μην τους μεταδώσει στις επόμενες γενιές.

Λίγα λόγια για τον Δημήτρη Γερανιό 

Ο Δημήτρης Γερανιός είναι πιστοποιημένος Ψυχολόγος με άδεια ασκήσεως επαγγέλματος και Σχεσιακός Ψυχαναλυτικός Ψυχοθεραπευτής. Αποφοίτησε από το Τμήμα Ψυχολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης και ειδικεύτηκε στο Ινστιτούτο Σχεσιακής και Ομαδικής Ψυχοθεραπείας (ΙΣΟΨ). Σήμερα διατηρεί ιδιωτικό γραφείο στο Ναύπλιο.
Παρέχει υπηρεσίες συμβουλευτικής και ψυχοθεραπείας σε εφήβους και ενήλικες ενώ έχει συνεργαστεί στο παρελθόν με ψυχοθεραπευτικά ινστιτούτα της Αθήνας αλλά και
διαδικτυακές πλατφόρμες ψυχοθεραπείας. Επιπλέον, ασχολείται με τη συμβουλευτική
γονεϊκού ρόλου παρέχοντας καθοδήγηση σε οικογένειες που αντιμετωπίζουν ζητήματα με τα παιδιά τους και τις προκλήσεις που φέρει ο γονεϊκός ρόλος. Η εμπειρία του στα δυναμικά του γκρουπ έχει προέλθει απο την πενταετή του εμπειρία σε ατομική και ομαδική θεραπεία αλλά και από την βασική του εκπαίδευση στο Ινστιτούτο Σχεσιακής και Ομαδικής Ψυχοθεραπείας.

Ήδη από φοιτητής, εργάστηκε σε κοινοτικές δομές για την προάσπιση της ψυχικής υγείας κατοίκων του Ρεθύμνου. Οργάνωσε με τον επόπτη του Βασίλη Βασιλάκη ομάδες
συμβουλευτικής, υποστήριξης και ψυχικής ανθεκτικότητας. Η ενασχόληση του με τη τέχνη τον βοήθησε να χρησιμοποιήσει το θέατρο ως μέσο κοινωνικής ένταξης ανθρώπων με ζητήματα περιθωριοποίησης και κοινωνικής απομόνωσης.

Στα πλαίσια της συνεχούς μετεκπαίδευσης, είναι απόφοιτος του ετήσιου εκπαιδευτικού
προγράμματος «Βασικές Αρχές για την Συμβουλευτική και την Ψυχοθεραπεία με ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα» του οργανισμού Orlando LGBT και κάτοχος Παιδαγωγικής Επάρκειας
πιστοποιημένος από την Ανωτάτη Σχολή Παιδαγωγικών και Τεχνολογικών Επιστημών (ΑΣΠΑΙΤΕ). Έχει ολοκληρώσει τα επιμορφωτικά προγράμματα του Πανεπιστημίου Πατρων για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και τη Σεξουαλική Διαπαιδαγώγηση.

Εργασίες του έχουν παρουσιαστεί σε πανελλήνια και διεθνή συνέδρια, ενώ έχει οργανώσει και ημερίδες για ζητήματα παιδικής και εφηβικής ψυχικής υγείας. Παράλληλα, διατηρεί δική του ιστοσελίδα όπου αρθρογραφεί για ζητήματα που απασχολούν τη γονεϊκότητα.
Είναι μέλος της Διεθνούς Ένωσης Σχεσιακής Ψυχανάλυσης και Ψυχοθεραπείας (IARPP) και της Αμερικανικής Ένωσης Ομαδικών Θεραπευτών (AGPA), τα οποία αποτελούν παγκόσμια δίκτυα με τις υψηλότερες προδιαγραφές σε ζητήματα επιμόρφωσης και συνεργασιών.

Στοιχεία επικοινωνίας

Δημήτρης Γερανιός
Ψυχολόγος Παν. Κρήτης (BSc)
Σχεσιακός Ψυχαναλυτικός Ψυχοθεραπευτής (PgD)
τηλ: 697 971 4110
www.dimitrisgeranios.com
Ναυάρχου Κουντουριώτη 10, (πλησίον νοσοκομείου) Ναύπλιο