Πιο φιλόδοξοι στόχοι για τις «καταβόθρες άνθρακα» με ορίζοντα το 2030

Με τη νέα νομοθεσία η ΕΕ αυξάνει τον στόχο για τις απορροφήσεις άνθρακα στη χρήση γης και τη δασοκομία, ώστε να μειωθούν τα αέρια του θερμοκηπίου στην ΕΕ ως και κατά 57% σε σχέση με το 1990.

Με 479 ψήφους υπέρ, 97 κατά και 43 αποχές, το Κοινοβούλιο ενέκρινε σήμερα την αναθεώρηση του κανονισμού για τη χρήση γης, την αλλαγή της χρήσης γης και τη δασοκομία (LULUCF). Στόχος της αναθεώρησης είναι να βελτιωθεί η απορρόφηση άνθρακα από φυσικές καταβόθρες, ώστε η ΕΕ να γίνει η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος έως το 2050 και να βελτιωθεί η βιοποικιλότητα, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.

Ευρωπαϊκοί και εθνικοί στόχοι για να ενισχυθούν οι φυσικές καταβόθρες άνθρακα μέχρι το 2030

Ο στόχος της ΕΕ για το 2030 όσον αφορά τις καθαρές απορροφήσεις αερίων του θερμοκηπίου στον τομέα της γης, της αλλαγής χρήσης γης και της δασοκομίας ορίζεται σε 310 εκατομμύρια τόνους ισοδύναμου CO2, αυξάνεται δηλαδή περίπου 15% σε σύγκριση με τις σημερινές τιμές. Ο νέος αυτός στόχος της ΕΕ αναμένεται να μειώσει περαιτέρω τα αέρια του θερμοκηπίου στην ΕΕ το 2030 από 55% σε περίπου 57% σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990.

Για κάθε κράτος μέλος της ΕΕ θα οριστεί δεσμευτικός στόχος για το 2030 όσον αφορά τις απορροφήσεις και τις εκπομπές χερσαίας προέλευσης, με βάση πρόσφατα δεδομένα και τις δυνατότητες περαιτέρω βελτίωσής τους. Οι υφιστάμενοι κανόνες, σύμφωνα με τους οποίους οι χώρες της ΕΕ πρέπει να διασφαλίζουν ότι οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου από δραστηριότητες χρήσης γης, αλλαγής χρήσης γης και δασοκομίας δεν υπερβαίνουν τις ποσότητες που έχουν αφαιρεθεί από την ατμόσφαιρα, θα παραμείνουν σε ισχύ έως το 2025. Από το 2026 και μετά οι χώρες της ΕΕ θα έχουν έναν τετραετή προϋπολογισμό για την περίοδο 2026-2029, αντί για δεσμευτικούς ετήσιους στόχους.

Διαχείριση, ευελιξία και εποπτεία

Για να επιτύχουν τους στόχους τους, τα κράτη μέλη θα μπορούν να αγοράζουν και να πωλούν πιστωτικά μόρια για την απορρόφηση άνθρακα στο πλαίσιο δύο κανονισμών (LULUCF και κανονισμός περί επιμερισμού των προσπαθειών). Επίσης θεσπίζεται μηχανισμός ο οποίος θα διασφαλίζει ότι τα κράτη μέλη θα μπορούν να αποζημιώνονται σε περίπτωση φυσικών καταστροφών, όπως π.χ. δασικές πυρκαγιές.

Ο νέος κανονισμός θα βελτιώσει τις διαδικασίες εποπτείας, υποβολής στοιχείων και επαλήθευσης όσον αφορά τις εκπομπές και την απορρόφηση άνθρακα. Αυτό θα επιτευχθεί μεταξύ άλλων με τη χρήση περισσότερων γεωγραφικών δεδομένων και μεθόδων τηλεπισκόπησης, ώστε οι χώρες της ΕΕ να μπορούν να παρακολουθούν με μεγαλύτερη ακρίβεια την πρόοδο που σημειώνουν για την επίτευξη των στόχων τους.

Οι χώρες της ΕΕ θα υποχρεούνται να λαμβάνουν διορθωτικά μέτρα, αν διαπιστωθεί ότι δεν σημειώνουν επαρκή πρόοδο προς την επίτευξη των στόχων τους. Επίσης θα επιβάλλονται ποινές σε όσες χώρες δεν συμμορφώνονται με τους κανόνες: συγκεκριμένα, αν μια χώρα ξεπεράσει τον προϋπολογισμό της όσον αφορά τα αέρια του θερμοκηπίου για την περίοδο 2026-2029, θα προστεθεί στον στόχο της για το 2030 το 108% της ποσότητας αυτών των αερίων. Για να διασφαλιστεί ότι η ΕΕ θα επιτύχει τους στόχους της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα υποβάλει έκθεση προόδου το αργότερο έξι μήνες μετά τον πρώτο παγκόσμιο απολογισμό που συμφωνήθηκε στο πλαίσιο της συμφωνίας του Παρισιού. Αν κριθεί σκόπιμο, η Επιτροπή θα καταθέσει συμπληρωματικές νομοθετικές προτάσεις.

Δηλώσεις

Μετά την ψηφοφορία, ο εισηγητής Ville Niinistö (Πράσινοι, Φινλανδία) δήλωσε: «Τα τελευταία δέκα χρόνια οι καταβόθρες άνθρακα της ΕΕ μειώνονται. Η νομοθεσία που εγκρίναμε σήμερα θα εξασφαλίσει ότι ο τομέας της γης θα συμβάλλει στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, καθώς πλέον έχουμε θέσει έναν πιο φιλόδοξο στόχο και έχουμε θεσπίσει δικλείδες ασφαλείας, όπως τη βελτίωση της συλλογής δεδομένων και αυστηρότερες υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων, περισσότερη διαφάνεια, καθώς και επανεξέταση των κανόνων το αργότερο το 2025. Για πρώτη φορά η νομοθεσία λαμβάνει υπόψη τόσο τη βιοποικιλότητα όσο και την κλιματική κρίση, ενώ τα κράτη μέλη οφείλουν πλέον να λαμβάνουν υπόψη την αρχή της μη πρόκλησης σημαντικής ζημίας».

Επόμενα βήματα

Το κείμενο πρέπει πλέον να εγκριθεί επίσημα από το Συμβούλιο. Στη συνέχεια θα δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ και θα τεθεί σε ισχύ 20 ημέρες αργότερα.

Σχετικές πληροφορίες

Η αναθεώρηση του κανονισμού LULUCF αποτελεί τμήμα του πακέτου για την προσαρμογή στον στόχο του 55% «Fit for 55». Στόχος του πακέτου είναι να μειωθούν έως το 2030 οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά τουλάχιστον 55% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990, όπως προβλέπεται στην ευρωπαϊκή νομοθεσία για το κλίμα.