Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024
ΑρχικήΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣΜΕΣΣΗΝΙΑΊκλαινα: Οι «Μυκήνες» της Μεσσηνίας έρχονται στο φως

Ίκλαινα: Οι «Μυκήνες» της Μεσσηνίας έρχονται στο φως

Μαζί με τα κατάλοιπα οικισμών ανασκάπτουν τη χαμένη γραμμή του αρχαίου χρόνου και λίγο λίγο ψηλαφούν τη χιμαιρική ροή του· ιχνηλατούν τις ακατάπαυστες, ενίοτε βίαιες αλλαγές, αλλά και τον χρόνο πέρα από τον χρόνο, την αιωνιότητα της ανθρώπινης φύσης, εκείνη την αστείρευτη δύναμη που γεννά και καταστρέφει κόσμους.

Με τσάπες, κασμάδες, κασμαδάκια, φτυάρια, μυστριά, ξύστρες, σπάτουλες, σκούπες, πινέλα, ζεμπίλια, καρότσια, καλέμια, σφυριά, μετροταινίες, σπάγκους, σφουγγάρια, ψεκαστήρες, παχύμετρα, αλφάδια, χωροβάτες, drones, ημερολόγια, τάμπλετ, λάπτοπ, ανατρέπουν την ψευδή αντίληψη του χώρου που είχε σχηματίσει η λήθη· ξαναχτίζουν το ανεπίστρεπτο με σχολαστικότητα και αβρότητα απέναντι στα ίχνη της Ιστορίας.

Στο τέλος των εργασιών, κάθε μέρα, drones φωτογραφίζουν από αέρος τα σκάμματα. 

Μία μέρα σε μια αρχαιολογική ανασκαφή είναι σαν μια βουτιά σ’ ένα εκτενές ποίημα, σ’ ένα έπος, σε μια Ιλιάδα, μια Οδύσσεια, μια Μαχαμπαράτα, ένα Γκιλγκαμές, και μαζί το πιο εποικοδομητικό βιωματικό μάθημα ακριβούς προσέγγισης του μακρινού παρελθόντος. Βρεθήκαμε στην ανασκαφή της Ίκλαινας στην Πύλο, με ξεναγό τον ενορχηστρωτή και μαέστρο της, Μιχάλη Κοσμόπουλο, καθηγητή Αρχαιολογίας και κάτοχο της Διακεκριμένης Έδρας Ελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Μιζούρι, στο Σεντ Λούις. Ένα μαγευτικό οροπέδιο με θέα το Ιόνιο Πέλαγος, όπου μεταξύ 1600 και 1100 π.Χ. πιθανολογείται ότι αναπτύχθηκε το πρώτο ομοσπονδιακό κράτος του δυτικού κόσμου. Από τα χαράματα, μόλις ο ήλιος έσκασε γλυκά, μακραίνοντας μυστηριακά τις σκιές, ως το πλήρες μεσουράνημα, ο κ. Κοσμόπουλος διέστειλε το βλέμμα και το πνεύμα μας στις πληθωρικές διαστάσεις της αναδυθείσας από την αρχαιολογική σκαπάνη πρωτεύουσας ενός ισχυρότατου μυκηναϊκού κρατιδίου, της πόλης της Ίκλαινας, με τα κυκλώπεια κτίρια, τα τεράστια οικοδομήματα και την εντυπωσιακή αρχιτεκτονική της.

ΒΟΛΤΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ

Οι βάσεις των δύο τμημάτων της πόλης, του λαμπρού διοικητικού κέντρου και των σπιτιών –μικρών μεγάρων με κεντρικές εστίες– και των εργαστηρίων, αναδύονται μέσα από το κοκκινόχωμα στο χρυσαφί φως. Περνάμε τους μεγάλους γωνιόλιθους της πύλης προς το διοικητικό κέντρο, πατώντας πάνω στον φαρδύ, άριστα διατηρημένο πλακόστρωτο δρόμο, που τώρα είναι καλυμμένος με ειδικά υλικά τα οποία τον προστατεύουν από τις αυξομειώσεις της θερμοκρασίας. Σταματάμε έξω από τα κατάλοιπα ενός μνημειώδους κτιρίου, μοναδικού στη μυκηναϊκή αρχιτεκτονική, όπως αποκαλύπτουν οι ορθοστάτες και οι ισόδομοι λίθοι του. Συναντάμε τα υπολείμματα άλλων δύο κτιρίων.

Στο εσωτερικό του ανακτόρου βρέθηκαν περισσότερα από 2.000 σπαράγματα τοιχογραφιών με ναυτικές σκηνές (όπως αυτή στο εικονιζόμενο θραύσμα, που συντηρήθηκε και φωτογραφήθηκε από τον Γ. Τσαΐρη), σκηνές κυνηγιού, κυριών της αυλής σε πομπή κ.ά.

«Τα κτίρια ήταν σχεδόν επιφανειακά, πολλά δεν καλύφθηκαν ποτέ και για αιώνες οι κάτοικοι της περιοχής εύρισκαν εδώ έτοιμο οικοδομικό υλικό· αρχαίες πέτρες βρίσκονται σε σπίτια, σε πηγάδια, σε εκκλησίες. Έτσι στον αρχαιολογικό χώρο έχουμε κτίρια που σταματούν απότομα, βλέπεις εδώ τη γωνία ενός μυκηναϊκού κτιρίου, μια άλλη εκεί, και το υπόλοιπο έχει εξαφανιστεί για πάντα», εξηγεί ο κ. Κοσμόπουλος. Διασχίζουμε την πλακόστρωτη πλατεία, από την οποία ένας δεύτερος πλακόστρωτος δρόμος οδηγεί στο υπαίθριο ιερό. Στο πλάι, ένας σχεδόν ακέραιος πετρόκτιστος υπόνομος μαρτυρά τις προηγμένες αστικές υποδομές – «η πόλη διέθετε, από τόσο νωρίς, κεντρικό αποχετευτικό σύστημα με χτιστούς υπονόμους και δίκτυο ύδρευσης με πήλινους αγωγούς».

Η είσοδος στην πηλόκτιστη αυλή του ανακτορικού συγκροτήματος μικραίνει αυτόματα τις διαστάσεις μας. Μπροστά μας ορθώνεται μια γιγαντιαία πλατφόρμα, κατασκευασμένη από ογκόλιθους βάρους 4 έως 6 τόνων ο καθένας, το λεγόμενο Κυκλώπειο Άνδηρο. Ύψος 4 μέτρα (τα θεμέλια συνεχίζουν για 2 ακόμη μέτρα μέχρι τον φυσικό βράχο), μήκος 25 μ. και πλάτος 8 μ. Σε σημεία διατηρούνται ύστερα από 3.500 χρόνια τμήματα λευκού σοβά με ίχνη κόκκινου και μπλε χρώματος. «Στήριζε ένα διώροφο ή τριώροφο κτίριο με εντυπωσιακές τοιχογραφίες στο εσωτερικό του (βρέθηκαν περισσότερα από 2.000 σπαράγματα τοιχογραφιών με ναυτικές σκηνές, σκηνές κυνηγιού, κυριών της αυλής σε πομπή, αρχιτεκτονικών μελών κ.ά.), αλλά και βοηθητικά διαμερίσματα στο πλάι. Στοιχεία όπως ο μνημειώδης χαρακτήρας και η μοναδική αρχιτεκτονική μορφή του συγκροτήματος, καθώς και οι εξαιρετικής ποιότητας τοιχογραφίες, είναι συμβατά με τη χρήση του ως του ανακτόρου του ηγεμόνα», σημειώνει ο κ. Κοσμόπουλος.

η συνέχεια του άρθρου ΕΔΩ

ΑΛΛΑ ΑΡΘΡΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ

ΡΟΗ