“Η μεγάλη μάχη της Άρειας Ναυπλίου” άρθρο του Τόλη Κοΐνη

Η Δεύτερη Ενετοκρατία στην Πελοπόννησο δεν υπάρχει ούτε σαν απλή αναφορά στα σχολικά βιβλία.

(Κάποτε μαθαίναμε για τον βομβαρδισμό και καταστροφή του Παρθενώνα από τον Μοροζίνι, τελευταία θεωρείται λεπτομέρεια και παραλείπεται). Για το Ναύπλιο είναι σημαντική… για να το πούμε κάπως πεζά: “όλη η οικονομία μας στηρίζεται σε ό,τι μας άφησε η Β΄ Ενετοκρατία” (Παλαμήδι, Μπούρτζι, Μουσείο, Πύλη της Ξηράς)… αλλά και αν αυτές οι οχυρώσεις και οι υπόλοιπες που γκρεμίσαμε δεν υπήρχαν το 1821, το πιθανότερο είναι η Επανάσταση να κατέρρεε… και να είχαμε πρωθυπουργό τώρα τον Ερντογάν!!

Το 1683 οι Τούρκοι προσπάθησαν στην τελευταία αναλαμπή της δύναμής τους να καταλάβουν την Βιέννη. Ατύχησαν γιατί την κρίσιμη στιγμή εμφανίστηκε το Πολωνικό ιππικό και τους συνέτριψε. Μετά την ήττα οι Αψβούργοι συνέχισαν τον πόλεμο για να πάρουν Κροατία, Ουγγαρία και να διώξουν τους Τούρκους νότια του Δούναβη.

Για αντιπερισπασμό παρότρυναν  τους Βενετούς να ανακτήσουν τις παλιές τους κτήσεις. Η Βενετία μπορεί να ήταν σε μια εποχή μεγάλης πνευματικής ανάπτυξης (τότε συνέθετε ο Βιβάλντι, τότε συνέγραφε ο Γκολντόνι), αλλά είχε αρχίσει να παρακμάζει… είχε χάσει όλες τις κτήσεις της στην Ανατολή και τα λιμάνια του Ατλαντικού είχαν σπάσει το μονοπώλιο των μπαχαρικών.

Οι Βενετοί πλοία είχαν, στρατό δεν είχαν. Χάνοντας την Αργολίδα το 1540 είχαν στερηθεί τις υπηρεσίες των “στραντιότι”. Είχαν όμως χρήμα και πήραν μισθοφόρους “Σκλαβούνους, Μελιταίους και Σάξονες”, γράφει ο Λαμπρυνίδης στη Ναυπλία. Δλδ. Κροάτες και Σέρβους από τις ακτές της Αριατικής, διάφορους Γερμανούς που πολλοί από αυτούς είχαν εμπειρία από τους θρησκευτικούς πολέμους και Μαλτέζους (και ευγενείς ιππότες του Τάγματος του Αγίου Ιωάννου, αλλά και φτωχολογιά).

Διοικητή όρισαν έναν εμπειροπόλεμο Σουηδό στρατηγό τον Καίνιξμαρκ κάτω όμως από την γενική εποπτεία του Φραγκίσκου Μοροζίνι (του μεγαλύτερου στρατηγού που ανέδειξε ποτέ η Βενετία).

Το καλοκαίρι του 1686 ο Μοροζίνι παρακάμπτει άλλα φρούρια και φέρνει στόλο και στρατό στο Τολό. Προωθεί τις δυνάμεις του από τον δρόμο που συνδέει Αγια Σωτήρα με ΑγιαΜονή και καταλαμβάνει το (ανοχύρωτο ακόμα) Παλαμήδι. Μεταφέρει εκεί κανόνια και αρχίζει τον βομβαρδισμό της πόλης.

Αντιδρώντας οι Τούρκοι στέλνουν ένα μεγάλο εκστρατευτικό σώμα για να σπάσει την πολιορκία και να ανεφοδιάσει την πόλη. Στρατοπεδεύουν στο Μέρμπακα. Υπερτερούν των Βενετών γιατί διαθέτουν ιππικό. Ο Καίνιξμαρκ όμως βρίσκει τρόπο να εξουδετερώσει το πλεονέκτημα του αντιπάλου του. (Οι Σουηδοί είχαν τελειοποιήσει τις τακτικές του πεζικού στη διάρκεια του Τριακονταετούς πολέμου).

Στη ζωγραφιά του Βιτσέτζο Κορονέλι φαίνεται πανοραμικά η πλαγιά από την Άρεια μέχρι την Αγία Παρασκευή. Δείχνει (η ζικζακ γραμμή) τις πρόχειρες οχυρώσεις αναχαίτισης του ιππικού (από σημερινό Τρέντυ μέχρι Σκλαβενίτη). Το Ναύπλιο ίσα που διακρίνεται στο δεξιό άκρο και φαίνεται ο βομβαρδισμός της πόλης.

Οι Τούρκοι επιτέθηκαν και κατέλαβαν το λόφο της Άρειας. Ο Καίνιξμαρκ συγκέντρωσε το πεζικό του στην πλαγιά από τον ελαιώνα της Αγια Μονής μέχρι την Αγια Παρασκευή. Η ανηφόρα και οι ομοβροντίες του πεζικού οδήγησαν στον όλεθρο των Τούρκων. Έχασαν 1500 στρατιώτες. Οι Τούρκοι εγκατέλειψαν την Άρεια, πήγαν να ανασυνταχθούν στο Μέρμπακα και μετρώντας τις απώλειές τους θεώρησαν καλό να υποχωρήσουν στην Κόρινθο.

Το βράδυ οι μισθοφόροι των Βενετών έκοψαν τα κεφάλια των Τούρκων αξιωματικών που είχαν πέσει στο πεδίο της μάχης, τα έμπηξαν σε μεγάλα κοντάρια και πλησίασαν τα τείχη του Ναυπλίου. Αυτή η “ευγενική πράξη” είχε άμεσα αποτελέσματα. Οι Τούρκοι του Ναυπλίου παρέδωσαν την πόλη, οι Οθωμανοί κάτοικοι μεταφέρθηκαν με όλα τα υπάρχοντά τους στην έναντι της Τενέδου Ασιατική ακτή και οι Έλληνες με επικεφαλής τον Μητροπολίτη προϋπάντησαν τον Μοροζίνι σαν ελευθερωτή.

Ενδιαφέρον θα έχει να μαθαίναμε τι απέγιναν οι νεκροί της μάχης (1500+300). Θάφτηκαν ή πετάχτηκαν στην πυρά;;

ΥΓ Επειδή συνεχίζουν να με ρωτούν αν υπάρχουν “ΟΙ ΟΘΩΜΑΝΙΔΕΣ ΚΥΡΙΕΣ ΤΟΥ ΝΑΥΠΛΙΟΥ” στην έκθεση βιβλίου επειδή δεν την βρίσκουν στο κιόσκι της Ένωσης Συγγραφέων,  τους πληροφορώ ότι βρίσκονται ακριβώς απέναντι στις ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΗΓΗ, το έχουν τοποθετήσει στο κέντρο του πάγκου, εάν ρωτήσετε την υπεύθυνη θα σας το δείξει.