“Ιούλιος 1822: Όταν οι Τούρκοι κατέλαβαν την Πρωτεύουσα της Ελλάδας” άρθρο του Τόλη Κοΐνη

Επειδή μας απασχολεί, στο Ναύπλιο πολύ, ποια ήταν η πρώτη πρωτεύουσα της Ελλάδας το 1821… ας δώσουμε απάντηση.

Πρώτη πρωτεύουσα, με απόφαση της πρώτης Εθνοσυνέλευσης, ήταν η Κόρινθος. Όχι η σημερινή. Η “παλιά Κόρινθος”, το σημερινό χωριό στους πρόποδες της Ακροκόρινθου, δίπλα στον Αρχαιολογικό χώρο.

Τον Γενάρη του 1822, ο Κολοκοτρώνης σιχάθηκε τα μικροπολιτικά αλισβερίσια που γίνονταν στην Πιάδα (Νέα Επίδαυρο), εγκατέλειψε την Εθνοσυνέλευση και πήγε στην πολιορκία της Ακροκόρινθου. Πέτυχε να συνάψει ξεχωριστή συνθήκη με τους Τουρκαλβανούς μισθοφόρους, οι οποίοι εγκατέλειψαν τους Τούρκους και έφυγαν, μετά κατάφερε να πείσει τον αιχμάλωτο Κιαμήλ Μπέη (τον διοικητή της Κορίνθου) να ζητήσει από την μάνα του και την γυναίκα του που προϊσταντο στην άμυνα του φρουρίου την παράδοση.

Μόλις το έμαθαν αυτό στην Πιάδα (Νέα Επίδαυρο) χάρηκαν πολύ και ανακύρηξαν την Κόρινθο πρωτεύουσα της Ελλάδας. Πρωτεύουσα σημαίνει ότι θα εγκατασταθεί εκεί η Εκτελεστική και Νομοθετική εξουσία. Έτσι και έγινε. Το Εκτελεστικό με Πρόεδρο τον Μαυροκορδάτο και το Βουλευτικό με Πρόεδρο τον Υψηλάντη πήγαν στην Κόρινθο. Η Πελοποννησιακή Γερουσία αρνήθηκε να τους ακολουθήσει και έκανε έδρα της την Τρίπολη.

Όμως ο Μαυροκορδάτος κατανοούσε πως την πραγματική εξουσία την έχει όποιος α) ελέγχει τον στρατό, β) νικάει στα πεδία των μαχών και γ) υπακούουν σε αυτόν οι τοπικές εξουσίες. Έτσι προσπάθησε να ελέγξει τον στρατό, δημιουργόντας, με πυρήνα Φιλέλληνες αξιωματικούς (Ταρέλα, Δάνια και Νόρμαν), τακτικές δυνάμεις.

Για να εξαλείψει τους κλεφτοκαπεταναίους που είχαν νικήσει στις μάχες (Κολοκοτρώνη, Οδ. Ανδρούτσο) άρχισε να μοιράζει τίτλους στρατηγών σε πρώην κοτζαμπάσηδς, άπολεμους και άσχετους με πολέμους. Επέβαλλε για την ενίσχυση του στρατού μια αυστηρότατη φορολογία. 10% όποιοι δούλευαν δικά τους χωράφια, 30% (!!!) όσους καλλιεργούσαν τούρκικα κτήματα (εθνικές γαίες). Τους φόρους αυτούς δεν τους εισέπραττε η εφορία, αλλά εργολαβικά οι πρώην κοτσαμπάσηδες … οι οποίοι τσέπωναν για λογαριασμό τους αυτά τα λεφτά με το επιχείρημα ότι τα ήθελαν για τα δικά τους στρταεύματα (αφού είχαν γίνει και στρατηγοί!).

Ο ίδιος με τα τακτικά στρατεύματα, εγκατέλειψε την πρωτεύουσα, πήγε στο Μεσολόγγι, κατήργησε την τοπική Γερουσία, διόρισε τον Μάρκο Μπότσαρη αρχιστράτηγο, δίχασε τους τοπικούς οπλαρχηγούς και διέταξε εκστρατεία στην Ήπειρο. Αποτέλεσμα η πλήρης καταστροφή στο Πέτα, έξω από την Άρτα.

Την ίδια στιγμή οι Τούρκοι συγκέντρωναν έναν τεράστιο στρατό – πάνω από 30.000 άνδρες- και ετοιμάζονταν να έλθουν στην Πελοπόννησο, από την Ανατολική Ελλάδα. Στην Ρούμελη είχε ξεσπάσει εμφύλιος πόλεμος. Η Κυβέρνηση Μαυροκορδάτου είχε στείλει δυο επιτελάρχες του ΑλήΠασά (τον Νούτσο και τον Παλάσκα) να καθαρίσουν τον Ανδρούτσο. Έγινε το αντίθετο. Ο Οδυσσέας έσφαξε τους κυβερνητικούς απεσταλμένους.

Αποτέλεσμα ήταν να φθάσουν ανενόχλητοι οι Τούρκοι στην Πελοπόννησο. Η Κυβέρνηση, χωρίς τον πρωθυπουργό της, είχε εγκαταλείψει την πρωτεύουσα Κόρινθο και είχαν έρθει στο Άργος περιμένοντας την παράδοση των Τούρκων του Ναυπλίου (για να πάρουν τα λάφυρα).

Στην Κόρινθο είχαν αφήσει έναν πρώην διάκονο και πρώην διδάσκαλο αλληλοδιδακτικής να φρουρεί την Ακροκόρινθο. Πυρομαχικά και τρόφιμα είχε. Θάρρος και φιλότιμο δεν είχε. Βασάνισε τον Κιαμήλ Μπέη για να του αποκαλύψει που είναι οι θησαυροί του και στο τέλος τον σκότωσε για να φοβίσει την μάνα του και την χήρα του. Μόλις είδε τους Τούρκους άφησε το φρούριο της Ακρορίνθου, μαζί με πυρομαχικά και εφόδια. Αυτός ήταν ο Αχιλλέας Θεοδωρίδης. Κατέφυγε στο Άργος, που ο λαός τον διαπόμπευσε, αλλά οι στρατιωτικοί (που ήταν με τους κλεφτοκαπεταναίους και όχι με την Κυβέρνηση) τον έσωσαν για να περάσει κανονικό στρατοδικείο.

Ο λόγος λοιπόν για τον οποίο δεν αναφέρουμε συχνά την Κόρινθο ως πρώτη πρωτεύουσα είναι, ακριβώς,  να κρύψουμε την ολέθρια στάση του Μαυροκορδάτου και των υπουργών του. Κανονικά θα έπρεπε να καταγραφούν στην λίστα των προδοτών και όχι των ηρώων.

ΥΓ Στην διαφάνεια: Αριστερά Ακροκόρινθος από τον χώρο της Αρχαίας Κορίνθου το 21 και

Δεξιά η κάθοδος – ανεμπόδιστη – του Δράμαλη μπροστά στο Ναύπλιο.