Στέλιος Πέτσας: Επιστροφή στη νέα κανονικότητα

Η εισαγωγική τοποθέτηση από τον Υφυπουργό παρά τω Πρωθυπουργώ  και Κυβερνητικό Εκπρόσωπο Στέλιο Πέτσα   στην ενημέρωση των πολιτικών συντακτών και των ανταποκριτών ξένου τύπου 

Καλό μεσημέρι σε όλες και όλους.

Α. Επιστροφή στη νέα κανονικότητα.

Τις τελευταίες ημέρες έγιναν σημαντικά βήματα στον δρόμο για τη νέα κανονικότητα. Το Σάββατο άνοιξαν οι οργανωμένες παραλίες και από την Κυριακή επαναλειτουργούν οι εκκλησίες μας με την παρουσία πιστών. Η γενική εικόνα και στις δύο περιπτώσεις είναι  θετική. Οι πολίτες, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, συνέχισαν να επιδεικνύουν υπευθυνότητα και οι κατά περίπτωση αρμόδιοι φρόντισαν για την εφαρμογή των προβλεπόμενων κανόνων.

Σήμερα, δύο εβδομάδες μετά τo πρώτο βήμα άρσης του lockdown, όπως προκύπτει από τα σχετικά στοιχεία, η κινητικότητα του πληθυσμού ενισχύθηκε σημαντικά, χωρίς όμως να επιδεινωθούν οι επιδημιολογικοί δείκτες. Όλα τα βασικά στοιχεία, από τα θετικά κρούσματα μέχρι -δυστυχώς- τα θύματα,  έχουν ως μέσοι όροι παραμείνει σταθερά. Το ίδιο διάστημα, οι νοσηλείες σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείες βαίνουν μειούμενες. Παράλληλα, έχει αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των διενεργούμενων τεστ. 

Η κινητικότητα του πληθυσμού ενισχύθηκε σημαντικά, κατά 33% μεσοσταθμικά τον Μάιο, σε σχέση με τον Απρίλιο όπου ήταν σε εφαρμογή τα πλέον περιοριστικά μέτρα. Μόνη εξαίρεση, όπως είναι προφανές, ήταν η παραμονή στην κατοικία που μειώθηκε κατά 26%. Μεγαλύτερη αύξηση σημείωσε η μετάβαση σε είδη α’ ανάγκης, όπως τα τρόφιμα και τα φάρμακα με 51%. Ακολούθησε η μετάβαση σε πάρκα και χώρους αναψυχής με 47%, ενώ η χρήση με τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς αυξήθηκε μεν πανελλαδικά, αλλά συγκρατημένα κατά 21%. Παρότι, ένα σημαντικό κομμάτι της τήλε-εργασίας παρέμεινε, το άνοιγμα συγκεκριμένων καταστημάτων ενίσχυσε τη μετάβαση σε χώρους εργασίας κατά 21%. 

Το ενδιαφέρον εύρημα είναι πως ο όγκος των ηλεκτρονικών συναλλαγών για το τρίμηνο Μαρτίου-Απριλίου-Μαΐου έχει εμφανίσει αύξηση 8% σε σχέση με πέρυσι. Η επιβολή των μέτρων ενδεχόμενα να συμπίεσε περαιτέρω τη χρήση μετρητών και τη μεταστροφή σε ηλεκτρονικά μέσα πληρωμών. Οι λόγοι είναι πολλοί, όπως για παράδειγμα υγειονομικοί για την αποφυγή διασποράς του κορονοϊού μέσω χαρτονομισμάτων, ή και πρακτικοί, λόγω της περιορισμένης πρόσβασης σε ATM και τράπεζες.  Συμπερασματικά, οι πρώτες δύο εβδομάδες σταδιακής άρσης των περιοριστικών μέτρων, έχουν στεφθεί με επιτυχία όσον αφορά το υγειονομικό σκέλος. 

Σήμερα, κάνουμε ένα ακόμη βήμα για την επανεκκίνηση της οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας. Όπως προβλέπεται από το αρχικό σχέδιο, επιτρέπονται πλέον οι διαπεριφερειακές μετακινήσεις, καθώς και οι μετακινήσεις από και προς την Κρήτη και την Εύβοια. Η μετακίνηση προς τα άλλα νησιά θα επιτραπεί από τις 25 Μαΐου, εφόσον συνεχιστεί η καλή επιδημιολογική εικόνα.

Σε ό,τι αφορά τις πτήσεις εξωτερικού, η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας εξέδωσε 5 οδηγίες (Notams) που προβλέπουν παρατάσεις στην αναστολή  πτήσεων μεταφοράς επιβατών. Παράλληλα, παρατείνεται και η προσωρινή απαγόρευση εισόδου στην χώρα μη Ευρωπαίων Πολιτών.

Από σήμερα επανέρχονται στις τάξεις και οι μαθητές της Α’ και Β’ Λυκείου, αλλά και των Γυμνασίων, με αυστηρούς κανόνες λειτουργίας. Οι τάξεις -όπως έγινε και με την Γ’ Λυκείου- χωρίζονται στα δύο και οι μαθητές πηγαίνουν στα σχολεία εκ περιτροπής, ώστε να μην υπερβαίνουν τους 15 σε κάθε αίθουσα.

Τους μαθητές του 7^ου Γυμνασίου Αθηνών στο Παγκράτι επισκέφθηκε σήμερα το πρωί ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Στη συνομιλία που είχε με τους μαθητές και τους εκπαιδευτικούς, ο Πρωθυπουργός τόνισε ότι στο «πρόσωπό σας θέλω να ευχαριστήσω όλους τους μαθητές και εκπαιδευτικούς για την αφοσίωση με την οποία αγκάλιασαν τη διαδικασία της τηλεκπαίδευσης».

Από σήμερα γίνεται ένα ακόμη βήμα στο λιανικό εμπόριο, καθώς επαναλειτουργούν -νωρίτερα από ό,τι προβλεπόταν στο αρχικό σχέδιό μας- τα εμπορικά κέντρα (malls), τα εκπτωτικά χωριά και εκπτωτικά καταστήματα (outlet). Εντός των καταστημάτων είναι υποχρεωτική η χρήση μάσκας από εργαζόμενους και πελάτες, ενώ όπου υπάρχουν κυλιόμενες σκάλες  η χρήση ανελκυστήρα επιτρέπεται μόνο για Άτομα με Αναπηρία, ή για ηλικιωμένα άτομα.

Ανοίγουν, ταυτόχρονα, οι αρχαιολογικοί χώροι και ξεκινούν οι πρόβες και τα κινηματογραφικά γυρίσματα πάντα με κανόνες προστασίας.

Από σήμερα ανοίγουν τις πόρτες τους τα ζωολογικά πάρκα και οι βοτανικοί κήποι με κανόνες τήρησης των αποστάσεων και ισχυρή σύσταση για χρήση μάσκας.

Λειτουργούν ξανά οι διαιτολογικές μονάδες και οι υπηρεσίες προσωπικής υγιεινής και φροντίδας,  όπως και οι υπηρεσίες στολισμού αιθουσών.

Από σήμερα σε ό,τι αφορά τον αθλητισμό, επιτρέπεται:

– Η λειτουργία των ανοικτών και κλειστών αθλητικών εγκαταστάσεων και κολυμβητηρίων αποκλειστικά και μόνο για ατομική προπόνηση από την ηλικία των 13 ετών και άνω, από αθλητές σωματείων.

– Η χρήση των κολυμβητηρίων για θεραπευτική άσκηση από άτομα με αναπηρίες, καθώς και από τους συνοδούς τους, εφόσον απαιτείται η παρουσία τους.

– Η λειτουργία των ναυταθλητικών εγκαταστάσεων αποκλειστικά και μόνον για προπονητικούς σκοπούς από αθλούμενους, ηλικίας 13 ετών και άνω.

Επιτρέπονται, επίσης,  οι ομαδικές προπονήσεις των αθλητών των ομάδων των Ποδοσφαιρικών Ανωνύμων Εταιρειών (Π.Α.Ε.), που μετέχουν στο επαγγελματικό πρωτάθλημα της Super League 1.

Το επόμενο σημαντικό βήμα τοποθετείται στις 25 Μαΐου, όταν -κατόπιν της έγκρισης της Επιτροπής των Λοιμωξιολόγων- θα ανοίξουν τα καταστήματα της εστίασης  κάτω  από με συγκεκριμένα μέτρα υγιεινής και τήρησης αποστάσεων. Για τη στήριξή τους με τροπολογία που κατατίθεται σήμερα στη Βουλή και θα ισχύει μέχρι το τέλος του χρόνου δίνεται στους Δήμους η δυνατότητα να αυξήσουν έως και 100% τους κοινόχρηστους χώρους στους οποίους αναπτύσσονται τραπεζοκαθίσματα και όπου αυτό δεν είναι δυνατόν να μειώνουν τα δημοτικά τέλη κατά 50%.

Σημειώνεται ότι, συνολικά στα 4 στάδια επανεκκίνησης της οικονομίας από τις 4 έως τις 25 Μαΐου, επιστρέφουν σε, λειτουργία 197 χιλιάδες επιχειρήσεις, δηλαδή το 65% των επιχειρήσεων που ήταν σε αναστολή εργασίας. Επανέρχονται στην εργασία τους 532 χιλιάδες εργαζόμενοι των επιχειρήσεων που επαναλειτουργούν, που αντιστοιχεί στο 77% των εργαζομένων του συνόλου των επιχειρήσεων που είχαν τεθεί σε αναστολή.

Στο μεταξύ η Κυβέρνηση διαμορφώνει ένα συνεκτικό Σχέδιο για την επανεκκίνηση του τουρισμού το οποίο θα ανακοινωθεί τις επόμενες ημέρες. Δεδομένης της σημασίας του τουρισμού και της εστίασης για την οικονομία της χώρας, ιδίως κατά το β’ εξάμηνο της χρονιάς, το Σχέδιό μας θα καλύπτει όλο το τρίπτυχο: εργασία, φορολογία, ρευστότητα. Για να στηρίξουμε την απασχόληση και το εισόδημα, όσο μπορούμε. Ας μην τρέφουμε όμως αυταπάτες. Το φετινό Καλοκαίρι δεν θα είναι σαν το περσινό. Και δεν πρέπει να συγκρίνεται με αυτό. Γιατί κλείσαμε την οικονομία και μείναμε σπίτι, για να αντιμετωπίσουμε την πανδημία. Για να μείνουμε υγιείς. Και θυσιάσαμε, οικειοθελώς, ένα μέρος της ευημερίας μας για να το πετύχουμε. Φέτος λοιπόν, στον τομέα του τουρισμού, ξεκινάμε από το μηδέν. Ό,τι κερδίσουμε θα είναι επιτυχία. Και θα κάνουμε ό,τι μπορούμε για να πάρουμε ένα μεγαλύτερο κομμάτι από μια πολύ μικρότερη τουριστική πίτα.

Β. Σε ό,τι αφορά τις ευρωπαϊκές αποφάσεις για την επανεκκίνηση της οικονομίας

Την περασμένη Παρασκευή, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) υιοθέτησε την πρόσφατη απόφαση του Eurogroup για την άμεση ενεργοποίηση των πιστοληπτικών γραμμών του Μηχανισμού, με ευνοϊκούς όρους για όλα τα κράτη-μέλη, σχετιζόμενους με την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού.

Εκκρεμούν, ωστόσο, ακόμη οι αποφάσεις που αφορούν στην ενεργοποίηση του χρηματοδοτικού σχήματος «SURE», από το οποίο η Ελλάδα επιδιώκει να λάβει σημαντικά κονδύλια για τη βραχυχρόνια στήριξη της απασχόλησης και των εισοδημάτων των εργαζομένων.

Εκκρεμεί, επίσης, η δημιουργία του πανευρωπαϊκού εργαλείου χρηματοδότησης των επιχειρήσεων, μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.

Εκκρεμεί και η συγκρότηση του Ταμείου Ανάκαμψης. Η Ελλάδα ζητά αυτό να είναι γενναίο, εμπροσθοβαρές, μεγάλης διάρκειας και ευέλικτο. Θα πρέπει να περικλείει επιχορηγήσεις και να αφορά -κυρίως- κλάδους της οικονομίας και χώρες της Ένωσης που πλήττονται περισσότερο από την κρίση.

Σε ό,τι αφορά τα μέτρα στήριξης επιχειρήσεων και εργαζομένων, που βρίσκονται σε εξέλιξη, υπενθυμίζεται ότι λήγει αύριο, 19 Μαΐου, η προθεσμία για όσους έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον να οριστικοποιήσουν την αίτηση για χορήγηση της επιστρεπτέας προκαταβολής. Σημειώνεται ότι, μέχρι την Παρασκευή, είχε πιστωθεί στους τραπεζικούς λογαριασμούς 34.058 δικαιούχων συνολικό ποσό 233,3 εκατ. ευρώ, ενώ είχαν οριστικοποιήσει την αίτηση χορήγησης της ενίσχυσης περισσότερες από 48.500 επιχειρήσεις.

Σημειώνεται, επίσης, ότι θα συνεχιστεί και τον Μάιο η καταβολή της έκτακτης ενίσχυσης ειδικού σκοπού για όσους εργαζόμενους οι συμβάσεις τους τελούν σε αναστολή για όσο διάστημα αυτό διαρκεί. 

Γ. Σε ό,τι αφορά την καθημερινότητα των πολιτών και τις διευκολύνσεις που τους παρέχει η  ψηφιακή διακυβέρνηση

Μπήκε σε εφαρμογή από τον e-ΕΦΚΑ και την ΗΔΙΚΑ η νέα ηλεκτρονική υπηρεσία που δίνει στους ενδιαφερόμενους τη δυνατότητα να αποκτούν βεβαίωση ασφαλιστικής ενημερότητας από τον υπολογιστή τους χωρίς επίσκεψη σε κατάστημα του e-ΕΦΚΑ. Διευκολύνονται έτσι 1.500.000 ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοτελώς απασχολούμενοι και αγρότες της χώρας. Μπαίνει τέλος στην ταλαιπωρία και τα έξοδα για όσους κατοικούν στα νησιά και σε απομακρυσμένες περιοχές.

Μπήκε, επίσης, σε λειτουργία η νέα ψηφιακή πύλη myAADElive που δίνει στους πολίτες τη δυνατότητα τηλεδιάσκεψης με εκπρόσωπο της ΑΑΔΕ για την έκδοση κλειδαρίθμου. Έχουμε, δηλαδή, ένα ψηφιακό γκισέ όπου οι πολίτες εξυπηρετούνται χωρίς να επισκεφτούν τις κατά τόπους ΔΟΥ.

Στο μεταξύ, εκδόθηκαν τα πρώτα 100 προσωρινά ψηφιακά διπλώματα και απεστάλησαν με e-mail  στους νέους οδηγούς, εντός 24 ωρών από την ημέρα των εξετάσεων. Οι επιτυχόντες δεν χρειάζεται πλέον να περιμένουν τέσσερις μήνες μέχρι να έρθει το κανονικό δίπλωμα για να κυκλοφορήσουν με τα οχήματά τους και να τα ασφαλίσουν.

Δημιουργήθηκε, επίσης, μια νέα υπηρεσία-πλατφόρμα που δίνει, σε περίπου 650.000 αγρότες δικαιούχους κοινοτικών ενισχύσεων, τη δυνατότητα να εξυπηρετούνται από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, μέσω του υπολογιστή ή του κινητού τηλεφώνου τους, δίχως να απαιτείται η φυσική τους παρουσία.

Στο μεταξύ, προχωρά η διασύνδεση των πληροφοριακών συστημάτων «ΑΡΤΕΜΙΣ» και «i-AGRO» του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ με τις βάσεις δεδομένων του ΟΠΕΚΕΠΕ, προκειμένου  να υπάρξει αποτελεσματικότερος έλεγχος της αγοράς, περιφρούρηση της διατροφικής ασφάλειας και αποθάρρυνση  παράνομων και παράτυπων πρακτικών προς όφελος των αγροτών και των καταναλωτών.

Δ. Εθνικά θέματα.

Από την Παρασκευή, η Ελλάδα ανέλαβε, για τους επόμενους έξι μήνες, την Προεδρία του Συμβουλίου της Ευρώπης.  Και όπως υπογράμμισε ο Πρωθυπουργός  -σε μήνυμά του στην τηλεδιάσκεψη της Επιτροπής των Υπουργών- οι έκτακτες περιστάσεις που δημιουργεί η πανδημία του κορονοϊού, καθιστούν ακόμη πιο επιτακτική την ανάγκη να υπογραμμίσουμε τις θεμελιώδεις αρχές και τις αξίες που βρίσκονται στον πυρήνα της αποστολής του: Τη Δημοκρατία, το κράτος δικαίου και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Θα θέσουμε  λοιπόν στο επίκεντρο των δράσεων της Ελληνικής προεδρίας την προστασία της ανθρώπινης ζωής και της δημόσιας υγείας, καθώς και την ανάγκη αποτελεσματικής αντίδρασης στην υγειονομική κρίση με πλήρη σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα και στις αρχές της Δημοκρατίας και του κράτους δικαίου.

Ιδιαίτερης σημασίας είναι το γεγονός ότι, την περασμένη Παρασκευή, με Κοινή Δήλωσή τους οι  Υπουργοί Εξωτερικών των 27 κρατών-μελών της Ε.Ε. καταδίκασαν ρητά και κατηγορηματικά την παράνομη συμπεριφορά της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο και το Αιγαίο. Για μια ακόμη φορά, η Ε.Ε. επαναλαμβάνει ότι ο σεβασμός των κυριαρχικών δικαιωμάτων όλων των κρατών στις θαλάσσιες ζώνες τους, όπως ορίζονται από το Διεθνές Δίκαιο και τη Σύμβαση του Ο.Η.Ε. για το Δίκαιο της Θάλασσας, είναι δεσμευτικός για όλα τα κράτη, μηδενός εξαιρουμένου.

Πραγματοποιείται αύριο Τρίτη 19 Μαΐου, μέσω τηλεδιάσκεψης, η Σύνοδος Κορυφής της τετραμερούς συνεργασίας Ελλάδας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας και Σερβίας. Βασικό θέμα θα αποτελέσει η ανταλλαγή εμπειριών από την αντιμετώπιση του κορονοϊού, τα μέτρα χαλάρωσης που οι γειτονικές χώρες λαμβάνουν και η σταδιακή αποκατάσταση των ταξιδιών μεταξύ τους. Στην αυριανή τηλεδιάσκεψη θα συμμετάσχουν οι Πρωθυπουργοί Ελλάδος, Βουλγαρίας, Ρουμανίας και ο Πρόεδρος της Σερβίας, καθώς και οι Υπουργοί Εξωτερικών, Τουρισμού και Υγείας των 4 χωρών.  

Κλείνω υπενθυμίζοντας ότι οι Απανταχού Έλληνες  τιμούμε αύριο 19 Μαΐου,  τη Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού. Διαβεβαιώνουμε, ταυτόχρονα, ότι οι προσπάθειες για τη διεθνή αναγνώριση της Γενοκτονίας συνεχίζονται. Είναι χρέος μας, στη μνήμη των θυμάτων του διωγμού.