Η μεταχειριση των νεκρών απο την Αρχαία Ελλάδα, τις χώρες του εξωτερικού και η Ελληνική πραγματικότητα.
Η επίσκεψή μου στο χωριό Σκρά του Νομού Κιλκίς κρύβει μια μεγάλη έκπληξη, μια στιγμή συγκίνησης και περηφάνειας.
Σύντομη εισαγωγή στο θέμα με ιστορικά γεγονότα:
Η Ναυμαχία των Αργινουσών έλαβε χώρα το 406 π.Χ. μεταξύ των Αθηναίων και των Σπαρτιατών στα πλαίσια του Πελοποννησιασκού Πολέμου. Έληξε με νίκη των Αθηνα’ικών δυνάμεων και ανάγκασε τους Σπαρτιάτες να προτείνουν συνθηκολόγηση. H σφοδρή καταιγίδα που ξέσπασε στο πεδίο της μάχης εμπόδισε τους Αθηναίους να περισυλλέξουν τους περίπου 5.000 νεκρούς τους αφού άλλοι στρατηγοί κατευθύνθηκαν πίσω στην Αθήνα και άλλοι κατεδίωκαν τον εναπομείναντα σπαρτιατικό στόλο που κατευθυνόταν προς τη Χίο.
Μόλις οι στρατηγοί επέστρεψαν νικηφόρα στην Αθήνα, βρέθηκαν αντιμέτωποι με μια έντονη δυσαρέσκεια της κοινής γνώμης για το γεγονός οτι δεν μαζεύτηκαν οι νεκροί. Το περιστατικό αυτό θεωρήθηκε «εγκληματική παράλειψη» και ο όχλος ήταν τέτοιος, που τέθηκε ζήτημα καταδίκης των στρατηγών χωρίς να παραπεμφθούν ενώπιων δίκης, πράγμα παράνομο για τα δεδομένα της Αθηνα’ι’κής Δημοκρατίας. Τελικά, η πρόταση πέρασε, η ψηφοφορία έγινε και καταδικάστηκαν όλοι ομαδικώς οι στρατηγοί, και οι παρόντες 6, όπως και άγνωστος αριθμός κατώτερών τους αξιωματικών (ταξίαρχοι και κυβερνήτες πλοίων), εκτελέστηκαν.
…επειδή «δεν μάζεψαν τους νεκρούς». Μια ηθική και μια νοοτροπία μιας άλλης εποχής.
Ας δούμε και ένα παράδειγμα απο τη σημερινή πραγματικότητα:
To «Διασυμμαχικό Μνημείο της Νίκης» στο Πολύκαστρο, Κιλκίς, είναι ένα νεκροταφείο αφιερωμένο στους νεκρούς Συμμάχους της Ελλάδας κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Περιλαμβάνει τάφους απο χώρες της πρώην Βρετανικής Κοινοπολιτείας, όπως πχ η Ινδία, Καναδάς, Ιρλανδία, Μάλτα αλλά και η Κύπρος και 3 αταυτοποίητα πτώματα Ελλήνων στρατιωτών. Με λίγα λόγια, όσο οι Εγγλέζοι έπιναν τα τσαγάκια τους στο Λονδίνο, οι υπόδουλοι σε αυτούς λαοί πολεμούσαν στη πρώτη γραμμή για χάρη τους.
Υπάρχει σήμερα και η Επιτροπή “Commonwealth Grave Committee” με έδρα το Λονδίνο που είναι αρμόδια για την περιποιηση των νεκροταφείων και όλα τα συναφή λειτουργικά έξοδα (μισθός του μόνιμου υπαλλήλου, καθαρισμός χώρου κτλ κτλ).
Νομίζω οτι οι εικόνες μιλάνε απο μόνες τους. ΣΤΗ ΠΕΝΑ όλα. Η Επιτροπή διαχειρίζεται τις περιουσίες των θυμάτων για τη συντήρηση των νεκροταφείων και όποιος πολίτης επιθυμεί, καταβάλλει μια εισφορά προς ενίσχυση των εσόδων.
Και ερχόμαστε στα δικά μας.
Μάχη του Σκρά (νομός Κιλκίς – 30 Μαίου του 1918) Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, θεωρείται μια απο τις σημαντικότερες νικηφόρες μάχες του ελληνικού στρατού με αντίπαλο τη Βουλγαρία, που όμως κόστισαν πολύ σε ανθρώπινες ζωές. Έτυχε να παρευρεθώ στη περιοχή και να αντικρίσω το καλοφτιαγμένο -για τα ελληνικά δεδομένα- μνημείο για τους Πεσόντες στρατιώτες.
Το βλέμμα μου πέφτει λίγο πιο μακριά: «Λοχαγός Χρήστος Ναούμ (ή «Νάουμ»..?), καταγωγή Αργολίδα».
Το όνομα διακρίνεται τρίτο κατά σειρά
Στο Δήμο Ναυπλιέων
Στο Ναυπλιο, υπάρχει το μνημείο του «Αγνώστου Στρατιώτη», απέναντι απο την Πυροσβεστική, όπου κάθε χρόνο στις Εθνικές Επετείους γίνεται κατάθεση στεφάνων μετά τη παρέλαση. Το μνημείο αυτό ανεγέρθη επί Δημαρχείας Γεωργίου Τσούρνου.
«Κυκλώστε τις διαφορές»!!!
–> Αντιλαμβάνομαι, οτι δεν έχουμε τα λεφτά να φτιάξουμε νεκροταφεία – υπερπαραγωγές όπως έκαναν οι Άγγλοι. Αλλά πόσο ΑΔΙΑΦΟΡΟΙ είμαστε (για να μην πω τίποτα χειρότερο) και δεν μπορούμε να βάλουμε ΕΣΤΩ μια μαρμάρινη πλάκα με τα ονόματα των πεσόντων ως ελάχιστο φόρο τιμής για τα θύματα που έπεσαν στους πολέμους απο την περιοχή μας? Ούτε καν μια Ελληνική σημαία δεν υπάρχει στο στύλο. Ούτε μια επιγραφή για να ξέρει ο τουρίστας σε ποιόν είναι αφιερωμένο το μνημείο. 
Βαλκανικοί Πόλεμοι, 2 Παγκόσμιοι. Οι Έλληνες ερχόντουσαν απο κάθε γωνιά της γης για να πολεμήσουν στο όνομα της Πατρίδας, για μια Ελληνική σημαία, για μια Ελλάδα που δεν είχαν αντικρίσει ποτέ και άκουγαν μόνο απο τις διηγήσεις των παλιών. Άνθρωποι που έδωσαν τα πάντα, έδωσαν τη ζωή τους για την λευτεριά των υπόδουλων συμπατριωτών τους.
Στο διαδίκτυο, κυκλοφορούν εξαιρετικά, πλήρως κατατοπιστικά ντοκιμαντέρ που αντικατοπτρίζουν με πληρότητα την εικόνα σχετικά με το πατριωτικό αίσθημα που διακατείχε τους Έλληνες εκείνης της εποχής (απο τους Βαλκανικούς μέχρι τους Παγκόσμιους Πολέμους) για να συνεισφέρουν με το δικό τους αίμα, με τη δική τους προσπάθεια και αυταπάρνηση στην επίτευξη των Εθνικών στόχων.
Και το ελληνικό κράτος τους παραμέλησε, ούτε μια απλή αναφορά στο όνομά τους.
«Για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νέοι». Μια άλλη νοοτροπία, με διαφορετικές ηθικές αξίες που δυστυχώς σήμερα έχουν εξαφανιστεί παντελώς απο τη συνείδηση μιας μεγάλης μερίδας του κόσμου. Τα νέα παιδιά δεν έχουν σωστά πρότυπα και αγνοούν σημαντικά κοσμο’ι’στορικά γεγονότα που άλλαξαν το ρου της Παγκόσμιας Ιστορίας και αφορούν τον Ελληνικό χώρο.
***Το Ναύπλιο, ως πρωτεύουσα του Νομού Αργολίδας, επιβάλλεται να δώσει το καλό παράδειγμα και να τιμήσει τον Λοχαγό Χρήστο Ναούμ (ή Νάουμ) μαζί με τους υπόλοιπους Πεσόντες του ευρύτερου Νομού στις μεγάλες μάχες που έγιναν. Να δείξει οτι το Ναύπλιο «Δεν Ξεχνά». Να δείξει οτι δεν παραμέλησε εντελώς τις ηθικές επιταγές που κληρονομήσαμε απο την Αρχαία Ελλάδα, αυτές που τόσο πολύ επικαλούμαστε ορισμένες φορές. Να δείξει ότι εκτιμάται η θυσία των συμπολιτών μας για να είμαστε σήμερα εμείς ελέυθεροι.
…μέχρι τότε, θα…περιμένουμε την «Νέμεσις», που -μάλλον- «πήγε περίπατο» μαζί με τόσες άλλες διαχρονικές αξίες που χαρακτήριζαν την Ελλάδα στα προηγούμενα χρόνια..
Ορέστης Τσούρνος
Φοιτητής του τμήματος Νομικής, Πανεπιστήμιο Κύπρου
