ΔΙΕΚ Επιδαύρου: Πως να παρασκευάσουμε χειροποίητα αρωματικά σαπουνάκια

Χειροποίητα Αρωματικά Σαπούνια στο ΔΙΕΚ Επιδαύρου με τις καλύτερες πρώτες ύλες!

Ακολουθούν οι συνταγές από τα εργαστήρια μελισσοκομίας
Παρασκευή σαπουνιού με θερμή μέθοδο:

Βασικά συστατικά γραμμάρια Πρόσθετα συστατικά γραμμάρια
Ελαιόλαδο 400
Αλόη βέρα 100
Λάδι καρύδας 20
Μέλι 100
Βαλσαμόλαδο 130
Γάλα καρύδας 200
Ηλιέλαιο 250
Λίπος Γάλακτος 100
Μελισσοκέρι 100
Νερό 350 (όμως αντικαταστήσαμε 200g με γάλα καρύδας και 120gμε ροδόνερο ΔΗΛ. χρησιμοποιήσαμε νερό 30gαναμιγμένα με 120gροδόνερο)
Καυστική σόδα (ΝaOH) 129
Υπερλίπανση 5%
Συνολικό βάρος ελαίων/λιπών 1000 γραμμ.
Συνολικό βάρος 1.879 γραμμ.
Νερό ως % των ελαίων 35 %

Πορεία παρασκευής :
1. Ζυγίζουμε και ετοιμάζουμε όλα τα υλικά που θα χρησιμοποιήσουμε με ακρίβεια : ελαία, λίπη, καυστική σόδα, νερό, πρόσθετα υλικά.
2. Ετοιμάζουμε το μίγμα της καυστικής σόδας. Πάντα με προσοχή, διότι είναι ιδιαίτερα καυστική. Τοποθετούμε σε αδρανές σκεύος (π.χ. πλαστικό)την ποσότητα του νερού μαζί με το ροδόνερο και μέσα σε αυτή σιγά-σιγά προσθέτουμε την καυστική σόδα αναδεύοντας συνεχώς με αργό ρυθμό. ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΠΡΟΣΘΕΤΟΥΜΕ ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΗΝ ΚΑΥΣΤΙΚΗ ΣΟΔΑ! Αναδεύουμε πολύ καλά και με προσοχή ώστε να διαλυθούν οι κρύσταλλοι της καυστικής σόδας και να γίνει διαυγές υγρό. Αφήνουμε στην άκρη και ασχολούμαστε με το λιπαρό μέρος.
3. Λιώνουμε σε σκεύος μέσα σε μπεν μαρί τις λιπαρές ύλες. Οι θερμοκρασίες πρέπει να είναι χαμηλές. Προσθέτουμε το ελαιόλαδο, το βαλσαμόλαδο, το ηλιέλαιο, το λάδι καρύδας, το λίπος γάλακτος και το μελισσοκέρι.
4. Όταν ολοκληρωθεί η τήξη όλων των υλικών, αποσύρουμε από τη θέρμανση. Προσθέτουμε σταδιακά υπό συνεχή ανάδευση το διάλυμα της καυστικής σόδας στα έλαια. Αναδεύουμε αρχικά με ξύλινη ή πλαστική κουτάλα αλλά αν θέλουμε να συντομεύσουμε την διαδικασία μπορούμεμετά από 5’ να χρησιμοποιήσουμε stickblenderή mixer.
5. Συνεχίζουμε να αναδεύουμε έως ότου παρατηρήσουμε αλλαγή στην υφή ( traceσαπουνιού) όπου θα γίνει πηχτό..
6. Θα αναδεύσουμε καλά και μετά θα προσθέσουμε το μέλι και στο τέλος τον πολτό της αλόης.
7. Αναδεύουμε πάλι και θα το προσθέτουμε στο καλούπι. Μπορούμε χρησιμοποιήσουμε καλούπι σιλικόνης ή σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση να στρώσουμε λαδόκολλα .

Παρασκευή σαπουνιού με ψυχρή μέθοδο :
Βασικά συστατικά γραμμάρια Πρόσθετα συστατικά γραμμάρια
Ελαιόλαδο 460 – Αλόη βέρα 50
Βαλσαμόλαδο 100 – Μέλι 100
Ηλιέλαιο 440
Νερό 350
Καυστική σόδα (ΝaOH) 129
Υπερλίπανση 5%
Νερό ως % των ελαίων 36 %
Συνολικό βάρος ελαίων/λιπών 1000 γραμμ.

Πορεία παρασκευής :
1. Ζυγίζουμε και ετοιμάζουμε όλα τα υλικά που θα χρησιμοποιήσουμε με ακρίβεια : ελαία, λίπη, καυστική σόδα, νερό, πρόσθετα υλικά.
2. Ετοιμάζουμε το μίγμα της καυστικής σόδας. Πάντα με προσοχή, διότι είναι ιδιαίτερα καυστική. Τοποθετούμε σε αδρανές σκεύος (π.χ. πλαστικό) την ποσότητα του νερού και μέσα σε αυτή σιγά-σιγά προσθέτουμε την καυστική σόδα αναδεύοντας συνεχώς με αργό ρυθμό. ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΠΡΟΣΘΕΤΟΥΜΕ ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΗΝ ΚΑΥΣΤΙΚΗ ΣΟΔΑ! Αναδεύουμε πολύ καλά και με προσοχή ώστε να διαλυθούν οι κρύσταλλοι της καυστικής σόδας και να γίνει διαυγές υγρό. Αφήνουμε στην άκρη να μειωθεί η θερμοκρασία στους 40οCκαι ασχολούμαστε με το λιπαρό μέρος.
3. Λιώνουμε σε σκεύος μέσα σε μπεν μαρί τις λιπαρές ύλες. Οι θερμοκρασίες πρέπει να είναι χαμηλές (περίπου 40o C). Προσθέτουμε το ελαιόλαδο, το βαλσαμόλαδο, το ηλιέλαιο
4. Προσθέτουμε σταδιακά υπό συνεχή ανάδευση το διάλυμα της καυστικής σόδας στα έλαια. Αναδεύουμε αρχικά με ξύλινη ή πλαστική κουτάλα αλλά αν θέλουμε να συντομεύσουμε την διαδικασία μπορούμε μετά από 10’ να χρησιμοποιήσουμε stick blender ή mixer.
5. Συνεχίζουμε να αναδεύουμε έως ότου παρατηρήσουμε αλλαγή στην υφή ( trace σαπουνιού) όπου θα γίνει πηχτό και μετά θα προσθέσουμε το μέλι και τον πολτό της αλόης. Αναδεύουμε και προσθέτουμε στο τέλος χρώμα.
6. Αναδεύουμε πάλι και θα το προσθέσουμε στο καλούπι. Μπορούμε χρησιμοποιήσουμε καλούπι σιλικόνης ή σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση να στρώσουμε λαδόκολλα .

ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ : Μαλακτικές & Απολυμαντικές Ιδιότητες . Υποαλλεργική και θεραπευτική δράση σε δερματικές παθήσεις. Προστατεύει το δέρμα από αφυδάτωση και ξηρότητα. Έχει μικρή καθαριστική δύναμη.
ΒΑΛΣΑΜΟΛΑΔΟ : Αντισηπτικές & επουλωτικές ιδιότητες (πληγές, εγκαύματα, μολύνσεις, δερματοπάθειες).
ΗΛΙΕΛΑΙΟ : Ενυδατικές & αναπλαστικές ιδιότητες.
ΛΑΔΙ ΚΑΡΥΔΑΣ : Αντιβακτηριακές & επουλωτικές ιδιότητες. Συμβάλλει στον αφρισμό και ενισχύει την καθαριστική ιδιότητα του σαπουνιού. Ανθεκτικό στη θέρμανση.
ΜΕΛΙΣΣΟΚΕΡΙ : Αντισηπτικές, μαλακτικές & επουλωτικές ιδιότητες. Προσδίδει στο δέρμα ελαστικότητα. Προσδίδει στο σαπούνι σκληρότητα & αφρισμό.
ΑΛΟΗ : Αντιφλεγμονώδεις & επουλωτικές ιδιότητες. Ενυδατική και θεραπευτική δράση. Ανάπλαση & Αναζωογόνηση επιδερμίδας.
ΜΕΛΙ : Αντιμικροβιακές & επουλωτικές ιδιότητες. Ενισχύει την ελαστικότητα, την ενυδάτωση, την κυτταρική ανάπλαση του δέρματος.

Αν η καυστική σόδα δεν αντιδράσει όλη με τα έλαια αλλά παραμείνει στο σαπούνι μετά το πέρας της σαπωνοποίησης, το σαπούνι που θα προκύψει θα είναι «καυστικό» και σκληρό προς το δέρμα. Γι’ αυτό το σκοπό χρησιμοποιούμε περίσσεια ελαίων & λιπών για να αντιδράσει πλήρως με αυτά η καυστική σόδα. Η διαδικασία λέγεται υπερλίπανση. Έτσι, εξασφαλίζεται ότι δε θα παραμείνει ελεύθερη καυστική σόδα στο σαπούνι και η περίσσεια ελαίων συμβάλλει στην προστασία και ενυδάτωση της επιδερμίδας.

Συνήθως τα ποσοστά υπερλίπανσης είναι από 1-10%, με σύνηθες τιμές γύρω στο 5%. Όσο υψηλότερο το ποσοστό υπερλίπανσης τόσο πιο δύσκολος ο αφρισμός και συνήθως το σαπούνι γίνεται μαλακότερο. Υψηλά ποσοστά υπερλίπανσης συνεπάγεται μικρότερο χρόνο ζωής γιατί η περίσσεια ελαίων στο σαπούνι αρχίζει να «ταγγίζει» με αποτέλεσμα την αλλοίωση& υποβάθμιση του σαπουνιού.

Η ποσότητα του νερού (για τη διάλυση της NaOH) επηρεάζει το πόσο γρήγορα πήζει το σαπούνι, πόσο γρήγορα μπορείτε να το κόψετε, πόσο γρήγορα στεγνώνει … Εκφράζεται σε ποσοστό που δείχνει την αναλογία της ποσότητας του νερού ως προς την ποσότητα των λιπών/ελαίων.

Γενικά χρησιμοποιείται σε αναλογία 22% – 40% . Για αρχάριους στη σαπωνοποιία πάνω από 33% ώστε να υπάρχει μεγαλύτερο χρονικό περιθώριο να χειριστούμε .
Αρωματίστηκε όλο το σχολείο μας!