Ηταν αρχές της δεκαετίας του ’30 όταν η οικογενειακή επιχείρηση κονσερβοποίησης τοματοπολτού Μηναίου απειλήθηκε από τον ανταγωνισμό. Οι μικρές βιοτεχνίες του Ναυπλίου μετατρέπονται σε εργοστάσια, «μετακομίζοντας» στα προάστια της αργολικής πρωτεύουσας.
Τότε τα μέλη της οικογένειας Μηναίου παίρνουν την απόφαση να δημιουργήσουν ένα σύγχρονο για την εποχή του εργοστάσιο κατασκευής κονσέρβας. Το 1938, η βιοτεχνία που είχε ιδρύσει ο Ηλίας Μηναίος στα μέσα του 19ου αιώνα στην εύφορη περιοχή της Ασίνης, περνάει στη νέα εποχή και ξεκινά η λειτουργία του νέου εργοστασίου στην περιοχή του Ασκληπιού, λίγο έξω από το Ναύπλιο. Στην αρχή όλα πήγαιναν πρίμα, με το εργοστάσιο να βραβεύεται στην 7η Διεθνή Εκθεση Θεσσαλονίκης το 1939. Με τη γερμανική εισβολή στην Ελλάδα το εργοστάσιο επιτάσσεται από τη Βέρμαχτ και τα προϊόντα του έχουν αποκλειστικό αποδέκτη τον γερμανικό Στρατό.
Με το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, το κονσερβοποιείο αλλάζει ονομασία και από βιομηχανία κονσερβών «Μηναίος ΑΕ» γίνεται Γεωργική Βιομηχανία Κονσερβών «Ο Ανθός», η οποία εκτός από κονσέρβες τοματοπολτού, παρήγαγε κομπόστες φρούτων και κονσέρβες λαχανικών από την εύφορη γη της Αργολίδας.
Η αναγέννηση του εργοστασίου
Επειτα από 20 χρόνια λειτουργίας ο «Ανθός» κλείνει και έπειτα από αλλεπάλληλες δίκες οι κτιριακές εγκαταστάσεις και γενικότερα ο χώρος περνούν τη δεκαετία του ’60 στην ιδιοκτησία της Εθνικής Τράπεζας. Εως το 1997, οπότε και έγινε ο πλειστηριασμός, στον άλλοτε βιομηχανικό χώρο βρήκαν στέγη μικρές επιχειρήσεις της περιοχής, όπως συνεργεία, σιδηρουργεία και άλλες μικροτεχνίες. Οπως ο Φοίνικας αναγεννάται από τις στάχτες του, έτσι και το πρώην κονσερβοποιείο αναγεννήθηκε όταν πέρασε στην ιδιοκτησία της εικαστικού Φλωρίκας Κυριακοπούλου, η οποία κατάφερε και δημιούργησε με τη βοήθεια πολύτιμων συνεργατών της τον πολυχώρο «Φουγάρο».
Για την ίδια όλα ξεκίνησαν στις αρχές της δεκαετίας του ’90 όταν μετακόμισε στο Ναύπλιο για να αναλάβει τη διεύθυνση της οικογενειακής εταιρείας εξαγωγών εσπεριδοειδών. Κοιτάζοντας γύρω τις έβλεπε νέους ανθρώπους χωρίς όνειρα και στόχους για τη ζωή, όπως συνηθίζει να λέει, υπήρχε ανάγκη αλλά όχι ζήτηση για έναν πολυχώρο που θα είχε ως στόχο την υποστήριξη της δημιουργικής ζωής. Τότε ξεκίνησε και η αναζήτηση του κατάλληλου βιομηχανικού χώρου – ιδίως τα εγκαταλελειμμένα ασκούσαν πάνω της ιδιαίτερα μεγάλη γοητεία – και τον βρήκε στο πρώην κονσερβοποιείο της οικογένειας Μηναίου, το οποίο και διεκδίκησε στη δημοπρασία. Επειτα από 15 χρόνια εργασιών το «Φουγάρο» άνοιξε τις πόρτες του στο κοινό της Αργολίδας και στις 28 Οκτωβρίου συμπλήρωσε πέντε χρόνια ζωής.
Ενας προσεγμένος αισθητικά και αρχιτεκτονικά χώρος που προσκαλεί μικρούς και μεγάλους να τον εξερευνήσουν. Να περάσουν δημιουργικό χρόνο στα εργαστήρια, να περιηγηθούν στις διαφορές εκθέσεις που φιλοξενεί, να «χαθούν» μέσα στους 35.000 τίτλους βιβλίων και περιοδικών της βιβλιοθήκης «Ανθός» και να ξαποστάσουν κάτω από τον παχύ ίσκιο που σχηματίζουν τα πλατάνια δοκιμάζοντας τη σπιτική λεμονάδα στο Le café. Για την κυρία Κυριακοπούλου το «Φουγάρο» είναι «ένα διαδραστικό έργο τέχνης που σκοπό έχει να προσφέρει έμπνευση και χαρά σε όσους συνδιαλέγονται μαζί του». Η τέχνη είναι διάχυτη στον χώρο και ξεκινά ήδη από τον χώρο στάθμευσης, ενώ ξεδιπλώνεται στα 3 στρέμματα του χώρου.
Από εργοστάσιο κονσερβοποίησης τομάτας μετατράπηκε σε εργοστάσιο τέχνης και πολιτισμού. «Στα 5 χρόνια λειτουργίας του το Φουγάρο έχει αναπτυχθεί πολύ, ολοκληρώνοντας εγκαταστάσεις και χώρους και προσφέροντας πολλαπλάσιες δράσεις και εκδηλώσεις για μικρούς και μεγάλους. Η σχέση με το παρελθόν υπάρχει και είναι σημαντική για εμάς, όμως το Φουγάρο είναι ένα ζωντανό δημιουργικό κύτταρο και θα συνεχίσει να εξελίσσεται, να ωριμάζει και να αλλάζει μες στον χρόνο» σχολιάζει στο «Βήμα» η δημιουργός του.
Σε επιστολή του προς το Φουγάρο ο κ. Παναγιώτης Χελιώτης, ένας από τους ελάχιστους εν ζωή μετόχους της παλιάς κονσερβοποιίας «Ανθός», περιγράφει μεταξύ άλλων: «Κάθε φορά που επισκέπτομαι το σημερινό πλέον “Φουγάρο”, δέχομαι την ίδια συγκίνηση και αναπόληση. Παιδί τότε να περιφέρομαι ενοχλώντας τους πάντες μέσα στα μηχανήματα και στους εργάτες. Και θυμάμαι ότι σε δύο πράγματα δεν πλησίαζα, στο τεράστιο VOLAN που έδινε κίνηση στα πάντα, όπως και στην πανύψηλη επιβλητική τσιμινιέρα, δηλαδή το επιβλητικό του φουγάρο, όρθιο όπως είναι σήμερα, το οποίον ομολογώ ότι φοβόμουν… μήπως λυγίσει και με καταπλακώσει. Φαίνεται ότι με την πάροδο του χρόνου σε αυτό το στολίδι του τόπου μας το εργοστάσιο “Κ. ΜΗΝΑΙΟΣ ΑΕ – Ανθός” ο πανδαμάτωρ χρόνος επεφύλασσε και μια ευτυχή στιγμή αναβιώσεως της μνήμης του. Αυτή τη φορά όμως με κάποιον διαφορετικό και ωραίο προορισμό. […] Να λοιπόν το “Φουγάρο” που με τρόμαζε τόσο πολύ, διεσώθη και δεν κατέπεσε».
Οσον αφορά το μέλλον του Φουγάρου, στα σχέδια της κυρίας Κυριακοπούλου για τα επόμενα δύο χρόνια είναι η ολοκλήρωση ορισμένων εγκαταστάσεων και χώρων δράσης που παραμένουν ημιτελείς. Να εμπλουτίσει την πολιτιστική του agenda και τα εκπαιδευτικά προγράμματα που προσφέρουν οι δύο βιβλιοθήκες και τα εργαστήρια, «να φέρω κοντά μας, μέσα από όλα αυτά, περισσότερα παιδιά, περισσότερους “μεγάλους”, και – κυρίως – περισσότερους εφήβους. Να γίνει το Φουγάρο ένα αγαπημένο στέκι ζωής και τέχνης για ένα συνεχώς διευρυνόμενο, δυναμικό κοινό» καταλήγει.
